Hadis literatüründe şerh geleneği ve özellikleri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZİŞAN TÜRCAN

Danışman: ALİ DERE

Özet:

Çalısmamızın temel konusu, hadis serh geleneğinin ana hatlarıyla bir haritasının çıkartılmasıdır. Bu konu serhin öğelerinin yoğunluk ve istihdam edilis biçimindeki değisim takip edilerek islenmistir.Birinci bölümde hadislerin kitabeti, tedvini, tasnifi faaliyetleri ve ilimlesme hareketleri ile ehl-i re’y ve ehl-i hadis arasındaki gerilimin serhin doğusunda ve gelisimindeki etkileri üzerinde durulmustur. İkinci bölümde belli vasıflarıyla emsallerinden üstün tutulan bazı hadis musanneflerinin serhleri üzerinde durulmustur. Ana temayüllerine göre gruplandırılan bu serhler, ihtiva ettikleri öğelerin yoğunlukları ve istihdam edilis sekilleri bakımından mukayeseli bir sekilde konu edilmistir. Kitap merkezli niteliğinin serhin biçim ve içeriğine etkisinin izi sürülmüstür.Üçüncü bölümde serhin bilimsel niteliği arastırma konusu yapılmıstır. İlimler tarihinde serhin nasıl bir konumda değerlendirildiği tespit edilmeye çalısılmıstır. Ayrıca çalısmada ortaya konulan özellikleri itibariyle hadis serhinin hadis ilimleri içinde nereye oturduğu meselesi ele alınmıstır. Son olarak hadis serhinin kendisiyle ortak özelliklere sahip olan tefsir ilmiyle bir karsılastırılması yapılmıstır.Son olarak da çalısmada elde edilen verileri değerlendirdik.