Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜLŞAH PİLPİL YÖNEY
Danışman: MEHMET NECATİ KUTLU
Özet:Bu tez çalışmasında bir spor dalı olan futbolun etkileşim içinde olduğu alanlarla ilişkisi üzerinden Latin Amerika edebiyatında nasıl yankı bulduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Futbolun edebiyata yansımasının ardında tarihsel, sosyolojik veya kültürel bir nedenin olduğu düşünülerek öncelikle futbolun ortaya çıktığı coğrafyalar irdelenmiş, hangi gereksinimle Latin Amerika’da bir insan pratiği olarak gerçekleştirildiği ortaya konulmuştur. Kronolojik bilgilerin yanısıra halkın sosyal koşulları ve kültürel kimlikleriyle nasıl örtüştüğü ve bu coğrafyada futbolun nelerin ifadesi olduğu saptanmıştır. Sosyologların incelemeleri çerçevesinde Latin Amerika’da futbolun neden tüm dünyada olduğu gibi popüler kültürün bir parçası olarak değil halkların afyonu olarak değerlendirildiği açıklanmaya çalışılmıştır.Latin Amerika’da futbol ilk defa dinî gereksinimleri karşılamak amacıyla oynanmıştır, XXI. yüzyılda ise yeniden laik bir din olarak kendisinden söz ettirmektedir. Çalışmada bahsedilen futbol ve dinin birleştirildiği kurumların ve tanrılaştırılmış futbolcuların varlığı da bunun bir göstergesidir. Toplumu bu denli etkileyen bu spor tarih boyunca siyasiler için de milliyetçiliği pekiştiren bir araç olarak kullanıldığı saptanmıştır. Modern futbol kaçınılmaz olarak ekonomik çıkarların da bir parçası olmuştur. Bu çalışmada futboldaki stil ve yetenekleriyle göze çarpan Latin Amerikalı futbolcuların ülkeleri için diğer pek çok şey gibi dünyaya sunulan birer ihraç kalemine dönüştüğü de anlatılır.Çalışmanın ikinci bölümünde futbol ve edebiyat ilişkisinin tüm dünyadaki başlangıç metinlerinin neler olduğu saptanmıştır. Daha sonra Latin Amerika ekseninde bu türdeki ilk eserin Popol Vuh olduğu görülmüş ve günümüze kadar kaleme alınan tüm eserler hakkında bilgi verilmiştir. Ele alınan edebiyat türleri düzyazı (roman, hikaye, deneme, tiyatro) ve şiir olarak tasnif edilmiş, örnek eserler hakkında bilgi verilmiştir.Yapılan araştırma sonucunda Latin Amerika’da her biri aynı zamanda birer futbol taraftarı olan önemli yazarların futbolu bir edebî alt tür olarak kabul ettikleri ve bu alt türde eserler verdikleri görülmüştür. Futbolun edebî bir alt tür olup olmadığı çalışmanın son bölümünde altı Latin Amerikalı yazarın örnek eserleri incelenerek türün biçimsel ve içeriksel özellikleriyle açıklanmaya çalışılmıştır. Tüm araştırma boyunca bu edebî alt türe yönelik rastlanılan eleştirilerle çalışma sonlandırılmıştır.AbstractThis study aims to explain how football, as a sports branch, has influenced the Latin American literature on the basis of the areas which football is in interaction with. First of all, considering that there is a historical, sociological or cultural reason underlying football’s influence on literature, geographies where football appeared are examined and why it was performed as a human practice in Latin America is discussed. In addition to chronological data, how football corresponds to public social conditionsand cultural identities, and what football means in this geography are determined. Within the framework of sociologists’ researches, it is aimed to explain why football is regarded not as a part of the popular culture, as is the case all over the world, but rather as opium of the masses. Football was played for the first time in order to fulfill religious requirements in Latin America. However, it is mentioned as a secular religion in the 21stcentury. As analyzed in this thesis, the presence of the institutions that combine football and religion, and the deified footballers stands as evidence. It is also found out that this branch of sports with deep impacts on the society has been used by politicians as a tool to reinforce nationalism throughout history. Modern football has inevitably become a part of economic interests. This study also touches upon how the Latin American footballers, who are stylistically and skillfully outstanding, have been transformed into an item of export offered to the world just like many other items for their country. In the second part of this study, the texts that are accepted to mark the beginning of the relationship between football and literature all over the world are determined. In this context, Popol Vuh is the first work of this genre in Latin America, and all other works produced up to present time are listed with informative details. The observed literary works are categorized as prose (novel, story, essay, drama) and verse, and sample literary works are introduced with informative explanations. As a result of the research and analysis, it is discovered that important writers, each of whom are football fans at the same time in Latin America, accept football as a literary genre and produce works in this genre. In the final part of this thesis, whether football is a literary genre or not is discussed through an analysis of six Latin American writers’ sample works on the basis of the stylistic and contextual features of the genre. The study ends with criticism about this literary genre.