Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YUSUF ALPASLAN ASLANTEKİN
Danışman: MUSTAFA AŞKAR
Özet:Ömer Hayyam'ın hayatı, ilmi ve edebi kişiliği hakkında bilgiler verilerek başlayan çalışmada, İran edebiyatının temel kaynakları, ansiklopedik kaynaklar ve diğer başvuru eserlerinden faydalanılmıştır. Karşılaştırılmalı bir metot uygulanarak metinin oluşturulması sağlanmıştır. Tezin kapsamı Ömer Hayyâm'ın hayatı, eserleri ve şiirlerindeki tasavvufi sembollerdir. Ayrıca ona nispet edilen rubailere de örnekler getirilmiş, bilhassa rubailerinde kullanmış olduğu tasavvufi sembolik dil özelliklerinden bahsedilmiştir. Giriş bölümde Ömer Hayyâm'ın yaşadığı dönem olan Büyük Selçuklu Devleti zamanı siyasi, sosyal ve dini durumu hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ise Hayyam'ın hayatı, fikirleri ve şahsiyetinden bahsedilerek, bahsi geçen zat hakkında temel bilgiler verilmesi amaçlanmış, bunların yanı sıra diğer eserlerinden bahsedilmiştir. Bu bilgilerin ışığından Ömer Hayyâm hakkındaki Batılı oryantalistlerin düşüncelerine de değinilmiştir. Bu düşüncelerden bahsedilirken de gerçekler göz önünde bulundurularak, kendisine nispet edilen şiirlerle, kendi yazdığı şiirler ayrıştırılmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde ise semboller ve kullanımları hakkında genel bilgiler verilerek, diğer dinlerde ve tasavvufta kullanılan sembollere değinilmiştir. Hayyam'ın rubailerindeki Tasavvuf ilminde kullanılan kalıplaşmış sembolik kelimelere örnekler verilerek, kullanımlarından bahsedilmiş ve Farsça aslından Türkçe' ye çevrilen rubaileri bu doğrultuda şerh edilmiştir. Bu minvalde Ömer Hayyam'a açıklık getirilmesi hedeflenmiştir. In the research starting with giving information about Omar Khayyam's life, knowledge, attributes and literary identity it was imposed on Persian literature's primary, encyclopedic resources and other reference studies. The text was created created by applying a comparative method. The context of the thesis is Omar Khayyam's life, works, and sufistic symbols in his poems. And also there are examples of the rubaıyats that were attributed to him and especially sufistic symbolic language properties in his poems were mentioned. In introduction chapter, information about political, social and religious conditions in great Seljuk Empire period, in which Omar Khayyam lived, was given. In second chapter it was aimed to basic information about Omar Khayyam mentioning his life, ideas and his personality and besides, his other works have been noticed. In the light of such information on western orientalists' ideas about Omar Khayyam were mentioned. And as mentioning these ideas taken into consideration the poems he wrote and the poems that were attributed to him tried to be separated from each other. In second part by giving an outline of symbols and their uses, other symbols used in other religions and Islamic mysticism were mentioned. There were examples of formulatic symbolic words which had been used in Islamic mysticism that Omar Khayyam had been used in his rubaıyats and their usage were mentioned and translated from Persian to English rubaıyats were expounded in this direction. In this manner it was aimed to throw some light of Oman Khayyam.