Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATİH DÖNMEZ
Danışman: Erkan Akdoğan
Özet:
Uluslararası insancıl hukuk kurallarının zaman bakımından her zaman uygulanabilir kurallar olmayıp kural olarak bir silahlı çatışmanın başlangıcından sona erdiği ana kadar uygulanabilir kurallardır. Bu çalışmada da özellikle silahlı çatışmaların ne zaman ve nasıl sona erdiği sorusuna bir cevap aranmaktadır. Yine de bir silahlı çatışmanın sona ermesi için varlığının ve başlangıcının da tespit edilmiş olması gerektiğinden, birinci bölümde bu hususlara da nispeten yüzeysel olarak değinilmiştir. Çalışmanın odak noktasını ihtiva eden ikinci bölümde ve üçüncü bölümlerde ise sırasıyla, uluslararası silahlı çatışmaların ve uluslararası olmayan silahlı çatışmaların sona erme anları incelenmektedir. Uluslararası silahlı çatışmalar için 'askeri harekâtın genel olarak sona ermesi' temel ölçüt olarak sunulmuştur. Bu ölçüte göre uluslararası bir silahlı çatışma, klasik anlayışın aksine barış antlaşması ile bitmek zorunda değildir ve tarihsel süreçte birçok kez karşılaşılan barış antlaşması, ateşkes ve mütareke antlaşmaları, debellatio ve teslim gibi yöntem ve araçlar, bu ölçütün tespitinde ancak birer gösterge olabilecektir. Bu nedenle bu göstergelerin neler olduğu, içerikleri ve sonuçları da çalışmamızda kendine yer bulmuştur. Uluslararası olmayan silahlı çatışmalar içinse dört farklı ölçüt ele alınmış ve bu ölçütler birbirleriyle karşılaştırıldıktan sonra olaylara ve olgulara dayalı bir değerlendirmeyi temel alan yeniden başlama riski ölçütünün, uluslararası olmayan silahlı çatışmaların sona ermesinde temel ölçüt olması gerektiği iddia edilmiştir. Ayrıca, barış anlaşması, ateşkes anlaşması ve taraflardan birinin yenilgisi veya kazanımı da bu ölçüte dair göstergeler olarak ele alınmıştır. Özellikle de barış anlaşması ve ateşkes anlaşmasının içeriği, sonuçları ve hukuki statüleri detaylıca irdelenmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümü ise diğer bölümlerde aktarılan bilgilerin somut olaylar üzerinde ele alınmasına hizmet etmektedir ve bu nedenle anlaşmalar bakımından zengin bir içeriğe sahip olan Yugoslavya'nın dağılma sürecinde yaşanan silahlı çatışmalar örnek olarak seçilmiştir. Bu bölümde öncelikle incelenen silahlı çatışmaların sınıfları ve başladıkları ana dair incelemelerde bulunulmuştur. Sonrasında silahlı çatışma sürecinde gerçekleştirilen anlaşmalardan bazı seçkiler sunulmuştur. Son olarak da ilgili silahlı çatışmaların ne zaman sona erdikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. -
(en) The rules of international humanitarian law are not always applicable. Although there are exceptions, they are applicable from the beginning of an armed conflict until its end. For this reason, this study particularly seeks to answer the question of when and how armed conflicts end. Nevertheless, in order to determine the termination of an armed conflict, it is also necessary to determine its existence and beginning. Therefore, these issues are briefly touched upon in the first chapter. The second and third chapters, which contain the focus of the study, examine the moments of termination of international and non-international armed conflicts. For international armed conflicts, the 'general close of military operations' is presented as the main criterion. According to this criterion, an international armed conflict, contrary to the classical understanding, does not have to end with a peace treaty. Methods and instruments such as peace treaties, ceasefire and armistice treaties, debellatio and capitulation, which have been experienced many times in the historical process, can only be indicators in determining this criterion. Therefore, the contents and results of these indicators are also included in our study. For non-international armed conflicts, four different criteria are discussed. After comparing these criteria, it is argued that the risk of resumption criterion, which is based on an assessment based on events and facts, should be the main criterion for the termination of non-international armed conflicts. In addition, peace agreements, ceasefire agreements and the defeat or victory of one of the parties are also considered as indicators of this criterion. In particular, the content, consequences and legal status of peace agreements and ceasefire agreements are analyzed in detail. The fourth chapter of the study serves to apply the information provided in the other chapters to the case studies. For this reason, the armed conflicts that took place during the dissolution of Yugoslavia, which has a rich content in terms of agreements, were chosen as an example. This chapter firstly examines the classification of armed conflicts and the moment of their initiation. It then presents a selection of the agreements concluded during the armed conflict. Finally, it identifies when the relevant armed conflicts terminated.