Türkiye’de doğal olarak yetişen yabani korunga (onobrychis sp.) türlerinin toplanması ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Süleyman AVCI

Danışman: SEBAHATTİN ÖZCAN

Özet:

Onobrychis cinsi içerisinde yer alan beş seksiyona ait 40 adet korunga türünün tohumları 64 farklı lokasyondan toplanmıştır. Toplanan bu tohumlar deneme arazisine aktarıldıktan sonra morfolojik ve fenolojik gözlemleri yapılmıştır.Morfolojik karakterler, fide ve olgun bitki dönemlerinde incelenmiştir. Fide döneminde, kotiledon yaprak, birinci, ikinci ve üçüncü yaprağın orta ve yan yaprakçıkları olmak üzere, 17 karakter değerlendirilmiştir. Olgun bitki dönemindeki ölçümler %10-40 çiçeklenme zamanındaki dallar üzerinde yapılmıştır. İncelenen karakterler vejetatif ve generatif (49 karakter) olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Vejetatif karakterler üzerindeki gözlemler; yaprak ve dal kısımları üzerinde gerçekleştirilmiştir. Generatif karakterlerde ise salkım, çiçek, meyve ve tohum kısımları üzerinde ölçümler yapılmıştır. Fenolojik gözlemlerde çiçeklenme, meyve bağlama, sararma ve tamamen kuruma tarihleri belirlenmiştir.Morfolojik ve fenolojik gözlemlerden elde edilen sonuçlara göre; türler arasında yüksek oranda varyasyon tespit edilmiştir. Bununla birlikte, tür içi populasyonlarda ise bazı türlere ait populasyonlar yüksek oranda farklılık gösterirken, bazı türlerdeki populasyonlar benzerlik göstermiştir.Gözlem yapılan morfolojik karakterlerden elde edilen veriler hiyerarşik kümeleme analizi yapılarak türler arasındaki akrabalık ilişkileri belirlenmiştir. Buna göre; Laphobrychis seksiyonu altında toplanan 3 tür grup oluşturmazken, Onobrychis seksiyonu altında toplanan 24 tür 6 grup, Hymenobrychis seksiyonunda toplanan 7 tür 5 grup ve Heliobrychis seksiyonunda toplanan 5 tür 3 grup oluşmuştur.