Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HAYREDDİN KIZIL
Danışman: BAKİ ADAM
Özet:Çalışma giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Tezin Giriş bölümünde Diyarbakır'ın siyasi ve dini tarihine yer verildi. Bütün dinlere yer vermek konunun uzamasına neden olacağından belli başlı dinlerin ne zaman ortaya çıktıklarına, Diyarbakır'a bu dinin ne zaman geldiğine yer verildi. Diyarbakır Salnameleri ve Seyahatnamelerden faydalanarak din müntesiplerinin farklı dönemlerdeki durumlarına değinildi ve şu an mevcut din müntesipleri varsa belirtildi. I. Bölüm'de çalışmanın anlaşılması için gerekli olduğundan mitosun tanımı, kökeni, türleri, özellikleri ve işlevlerine değinildi. II. Bölüm'de ise Diyarbakır çevresinde yaygın olan mitolojik unsurlara yer verildi. Bu bölümde Diyarbakır çevresinde okunan mevlitlere, Hz Peygamber ve sahabeler hakkındaki mitoslar ile yörede bilinen bir mitosa yer verildi. II. bölümde mevlit ile ilgili olan bölüm başa alındı. Çünkü Diyarbakır ve çevresinde dini anlayışta en temel unsurların başında mevlit gelmektedir. Bu nedenle mitoslar mevlitten sonra kaydedildi. II. Bölümde Diyarbakır ve çevresinde etkili olan bazı halk inançları üzerinde de duruldu. Halk inançlarını eklemenin nedeni, mitoloji gibi çok karışık olan ve tek bir kökene bağlanamayacak kadar farklı türlere ayrılan halk inançlarının bazılarının kökeninde eski dini inançların ve mitolojilerin yer almasıdır. Tezin sonuna konuların daha iyi anlaşılabilmesi için sahabelerle ilgili bir mitosun kaydedildiği el yazması bir nüshadan bölümler ve dini yaşantıda etkili olan yerler ile ilgili fotoğraflara da yer verildi. Abstract The study consists of an introduction, two parts and a conclusion. In the introduction part, political and religious history of Diyarbakır was mentioned. Since mentioning all religions would cause lengthen the issue, when the eminent religions appeared and when they reached Diyarbakır were mentioned. Situations of religion adherents in different periods were adverted by making use of Diyarbakır Annuals and Travel Books and if exist, present adherents were indicated. In the I. Part, definition, root, types, features and functions of mythos were mentioned since it was necessary to understand the study. In the II. part mythological components common in Diyarbakır neighborhood were adverted. In this part, mawlids read in Diyarbakır neighborhood, mythoses about the Prophet Muhammad and his companions and a mythos known in the region were mentioned. In this part, the section about mawlid was mentioned first. Because, mawlid constitutes one of the basic components of religious conception in the region. In the second part, some people beliefs that have influence on the people living in Diyarbakır and neighborhood were also adverted. Reason of adding people beliefs is that old religious beliefs and mythologies are present in the root of some of people beliefs split up different types in a way that are very complicated and cannot attributed to only one root as mythology. In the end of the thesis, parts from an hand writing sample where a mythos about the companions of the prophet Muhammad and photographs about the places which had influence on the religious life were added as well.