Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ADEM AKARSU
Danışman: NİYAZİ AKYÜZ
Özet:İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Cemaat Algılarının Dünya GörüşlerineEtkisi konulu bu araştırma, bir alan araştırması üzerine bina edilmiştir. Anketuygulaması için örneklem olarak beş ilahiyat fakültesi ve bu fakültelerde öğrenimgören birinci ve dördüncü sınıf öğrencileri seçilmiştir. Araştırma, Ankara, Atatürk,Çukurova, Marmara ve Sakarya Üniversiteleri bünyesindeki ilahiyat fakültelerinde 417 öğrenci üzerinde uygulanmıştır. Anket verilerinden elde edilen bulgular, nitelaraştırmalarda önemli bir yöntem olan mülakat tekniği ile desteklenmiştir.Öğrencilerin din-siyaset, inanç ve kadın-aile ana başlıkları altında cemaat algılarınındünya görüşlerini ne şekilde biçimlendirildiği araştırılmıştır.Araştırmanın teorik çatısı cemaat kavramı ve dini grup kavramının teoriktemelleri üzerine bina edilmiştir. Bu bağlamda cemaat kavramının sosyolojiliteratüründe kavramlaştırılması süreci, kavramın teorik temelleri ve literatürdeki yeriortaya konurken, Tönnies’in “gemeinschaft” ve “gessellschaft” dikotomiktipleştirmesi üzerinde durulmuş ve cemaat ve cemiyet kavramları arasındakifarklılaşmaya neden olan etkenler belirtilmiştir. Grup kavramı, cemaati aşkıntoplumsal münasebetleri ve sosyal ilişkileri de belirten bir donanım elde ettiği ve“cemaatler” olarak adlandıran dinsel örgütlenmelerin eş anlamlı bir şekilde “dinigruplar” kavramı ile de anıldığı ifade edilmiştir. Ayrıca, Türkiye’de cemaatkavramının kullanılış biçimi, Türk toplumunun cemaatsel yapısının ve cemaatleşmesürecinin betimlenmesi de yapılmıştır. Yüksek din öğretimi veren İlahiyat fakültelerinin tarihsel gelişimi, toplumun dinsel algı dünyasının inşasındaki rolü veetkisi de ortaya koyulmuştur.Din sosyolojisinin temel tespitlerinden biri olan din ile toplum arasındakikarşılıklı ilişkilerin ilahiyat ve cemaatler arasında da görüldüğü belirtilmiştir. Buanlamda, İlahiyat fakültelerinin cemaatleri, cemaatlerin de ilahiyat fakültelerindekiöğrencileri etkiledikleri ve bu etkileşimin karşılıklı olduğu üzerinde durulmuştur.Araştırmanın sonucunda ilahiyat öğrencilerinin dünya görüşlerini inşaederken çeşitli düzeylerde, şiddet ve yoğunluğu değişken de olsa cemaatöğretilerinden etkilendikleri görülmektedir. Buna göre, bireyin zihniyet dünyasınışekillendiren, değer yargılarını etkileyen ve dünya görüşünü inşa eden temeletkenlerden biri de cemaat yapıları ve öğretileri olduğu saptanmıştır. İlahiyatfakültesi öğrencilerinin kimliğinin ve kişiliğinin belirleyici ve baskın motifingeleneksel değer yargıları olduğu gerçeği, bu kitlenin cemaat yapılarından veöğretilerinden daha fazla etkilenme ihtimalini üzerinde taşıdığı hususu daaraştırmada varılan bir diğer sonuçtur.AbstractThe subject of The Opinions of Community Perceptions of the Students of Theology Faculty to the Impact of their Worldviews of this research has been built on an area of research. Five Theology Faculties and the first and fourth grade students who are studying in these faculties have been selected to sample survey application.In this research, this survey has been carried out 417 students the theology faculty in Ankara, Ataturk, Cukurova, Marmara and Sakarya University. The findings obtained from the survey is supplemented with interview technique is an important method of qualitative research. Students of religion and politics, faith and women under the main headings family was investigated what their worldview is shaped perceptions of the community.The theoretical framework of the research was building on the theoretical foundations of the concept of community and religious group concept. In this context, conceptualization process in the sociology literature of community concepts, theoretical foundations and the place unfolds literature concepts Tönnies's “Gemeinschaft” and “Gesellschaft” dichotomous stereotyping was emphasized and the factors that cause the differentiation between the community and society concepts are expressed. Group concept and gained a hardware indicating the community over social relations and social relations “communities” in the thesaurus a religious organization that called “religious groups” with the concept was expressed that referred to. In addition, the usage form of community concept in Turkey, communal structure of Turkish society and have also been described in the communitarian process. The historical development of higher religious education that seminary, the religious perception of the world and its role in building the society influence has also been put forward.The mutual relationship between society and religion is one of the fundamental determination of the sociology of religion is stated that the interest in theology and religious communities. In this sense, the seminary communities, communities have also emphasized that they affect students in seminaries and these interactions are mutual.As a result of the study of theology students at various levels while building their worldview, it is seen that the community doctrine, albeit affected by the violence and intensity of the argument. Accordingly, the shape of the individual's mentality, values and judgments that affect the worldview built one of the main factors that are determined to be community structures and teachings. Faculty of Theology student of identity and personality of the determinants and the fact that the traditional values of the dominant motifs, which are more affected by issues that bear on the possibility of the community structure of the teachings of the masses is another conclusion reached in the study.