Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NURAY KOÇAK
Danışman: Mehmet Gümüştaş
Özet:
Bal arısı tarafından tozlaşma, insan beslenmesinde ve ekosistemde biyolojik çeşitliliğin korunmasında önemli bir rol oynar. Arı zararlılarından yaygın olarak gözlenen Varroa destructor dünyada çok ciddi arı kayıplarına sebep olabilmekte ve bu arı akarı ile olan mücadelede piretroid grubundan flumetrin ülkemizde ve dünyada olması gerekenden fazla ve uygunsuz bir şekilde kullanılmaktadır. Flumetrinin bilinçsiz kullanımı neticesinde bal arılarında toksisite kaynaklı zararlara yol açarken, lipofilik özelliğinden kaynaklı olarak arı ürünlerinde fazla miktarda birikebilmektedir. Litaratürde flumetrinin bal ve bal ürünlerinden analizi için tayin yöntemleri mevcuttur ancak oldukça kısıtlıdır. Bu çalışma kapsamında flumetrin için geleneksel yöntemlere alternatif olarak hassas, hızlı ve düşük tayin limitlerine ulaşılabilen analitik yöntem hedeflenmiştir. Geliştirilen LLE yöntemi, ICH Kılavuzlarına göre tamamen valide edilmiş ve flumetrin için yöntemin LOQ değerleri 0,05 µg/mL, LOD değerleri 0,02 µg/mL bulunmuştur. Geliştirilen LLE yöntemi ile Türkiye'nin farklı bölgelerinden elde edilen 10 adet bal numunesinde flumetrin kalıntısı tayin edilmiştir. Analiz için sıvı-sıvı ekstraksiyon yöntemi geliştirilmiş, ekstraksiyon verimi %82,76 olarak tayin edilmiş olup bu yöntemle ekstraksiyon işlemi 10 dakika sürmüştür. Bu çalışma, balda flumetrin kalıntılarının tespiti için etkili ve hızlı bir metodoloji sunmaktadır. Analiz sonuçları, farklı bölgelerden alınan bal numunelerinin flumetrin kalıntısı içerip içermediğini belirlemek amacıyla değerlendirilmiş, ayrıca yöntemin plazmada uygulanabilirliği de araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar literatür verileriyle karşılaştırıldığında düşük tayin limitlerine ulaşması ve hızlı bir analiz imkanı sağlaması açısından HPLC kullanılarak yapılan çalışmalara göre geliştirilen yöntemin üstünlüğü belirlenmiştir.