Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri , Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DİNÇER BİÇER
Danışman: Berna Aslan
Özet:
Okul öncesi dönem, çocukların bedensel, zihinsel ve ruhsal gelişimi açısından eğitim sürecinde önemli bir yere sahiptir. Çocukların hızla geliştikleri bir dönem olan okul öncesi dönem insan yaşamının ve diğer eğitim düzeylerinin temelini teşkil eder. Okul öncesi dönemin zorunlu eğitim düzeylerindeki öğrenci başarısının yanı sıra sosyal ve bireysel özelliklerin gelişimi ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Bu araştırmada Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Avustralya'da geliştirilen okul öncesi öğretmen eğitimi mesleki yeterliliklerinin Türkiye'de MEB tarafından geliştirilen program yeterlilikleriyle karşılaştırılması, bir okul öncesi öğretmenliği lisans programı yeterlilikler önerisi geliştirilmesi ve lisans programındaki derslerin önerideki yeterlilikler ile örtüşme düzeyi açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye'deki eğitim fakültelerinin okul öncesi öğretmenliği anabilim dallarında görev yapan öğretim üyeleri oluşturmuştur. Yeterlilikler önerisinin geliştirilme sürecinde dokuz öğretim üyesi ile görüşme yapılmış ve 100 öğretim elemanının görüşü alınmıştır. Araştırmanın verileri, bir görüş alma formu ve çevrimiçi anket ile toplanmıştır. Yeterlilikler önerisinin geliştirilme sürecinde ilk olarak çalışmaya dâhil edilen ülke ve kurumlarca geliştirilen mesleki yeterlilikler incelenerek doküman analizi yapılmış ve Birinci Yeterlilikler Taslağı oluşturulmuştur. Daha sonra, birinci taslak ile ilgili alan uzmanlarının görüşleri alınmış, yeterlilikler üzerinde önerilen değişiklik ve düzenlemeler yapılarak İkinci Yeterlilikler Taslağı hazırlanmıştır. Son olarak, taslak ile ilgili Türkiye genelindeki öğretim elemanlarının görüşü alınarak Okul Öncesi Öğretmenliği Lisans Programı Yeterlilikler Önerisi geliştirilmiştir. Ayrıca, YÖK tarafından geliştirilen okul öncesi öğretmenliği lisans programı, geliştirilen önerideki yeterlilikler bağlamında değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, lisans programının başta öğrenmeyi desteklemeye ilişkin yeterlilikler ve sağlık güvenlik ve beslenme ile ilgili yeterlilikler olmak üzere tüm yeterlilik alanlarında geliştirilmesi gerektiği belirlenmiştir. Ayrıca programın öğretmenlik mesleğini benimseme, öğretmenlik kimliğine sahip olma, öğretmenlik mesleğinin değerini toplumda savunma, mesleki uygulamalarını sürekli iyileştirme gibi üst düzey ve duyuşsal becerilerin öğretmen adaylarına kazandıracak şekilde geliştirilmesi gerektiği belirlenmiştir. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda, programın eksik olduğu belirlenen yönleri üzerinde geliştirilen yeterlilikler önerisi dikkate alınarak program geliştirme çalışmaları yapılması, programdaki üst düzey ve duyuşsal beceriler kazandırmayı hedefleyen ders sayısının artırılması, eksikliği belirlenen yeterlilikleri kazandırmaya yönelik derslerin programa eklenmesi önerilmiştir.