Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: DUYGU BAYRAMOĞLU
Danışman: MUSTAFA GÜLLÜ
Özet:Tez çalışması kapsamında; kinolon antibiyotiklerine benzer yapıda ve antibakteriyel potansiyele sahip olacağı düşünülen pirimido[1,2-a]pirimidin türevlerinin sentezi ve reaksiyonları incelenmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında; 4-, 5- ve 6- konumlarında farklı sübstitüentler içeren 2-aminopirimidin türevleri başarılı bir şekilde sentezlenmiştir. Sonraki aşamada ise; 2-aminopirimidin türevlerinin dietil etoksimetilenmalonat (EMME) ile halkalaşma reaksiyonları araştırılmıştır. Bu amaçla pirimido[1,2-a]pirimidin türevlerinin sentezi için alternatif iki farklı yöntem geliştirilmiştir. Bu yöntemlerden ilkinde; 2-aminopirimidin türevleri EMME ile tek basamakta yüksek sıcaklıklarda doğrudan halkalaştırılarak pirimido[1,2-a]pirimidin türevleri iyi verimlerle sentezlenmiş, reaksiyon koşulları optimize edilmiştir. Diğer yöntemde ise; pirimido[1,2-a]pirimidin türevlerinin sentezi enamin ara ürünü üzerinden iki basamakta kontrollü olarak gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla, öncelikle sübstitüe 2-aminopirimidinlerin EMME ile ılıman koşullarda reaksiyonlarından enamin türevleri elde edilmiştir. İkinci basamakta, enaminlerin yüksek sıcaklıklarda halkalaşma reaksiyonları ile pirimido[1,2-a]pirimidin türevlerinin sentezi gerçekleştirilmiştir. Sentez reaksiyonlarının her aşamasında klasik ısıtma ve mikrodalga enerjisi ile ısıtma yöntemleri kullanılarak reaksiyonlara etkileri karşılaştırılmıştır. Tez çalışmasının son aşamasında; sentezlenen pirimido[1,2-a]pirimidin türevlerinin hidroliz ve bromlama reaksiyonları başarılı bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Ayrıca reaksiyonlar üzerine deneysel parametrelerin ve halkada bulunan sübstitüentlerin etkileri de detaylı olarak araştırılmıştır. Tez kapsamında sentezlenen bütün bileşiklerin yapı analizleri uygun yöntemlerle (e.n., FT-IR, NMR, kütle spektroskopileri ve element analizi) gerçekleştirilmiştir. In this thesis; synthesis and the reactions of pyrimido[1,2-a]pyrimidine derivatives, which are expected to have antibacterial potencial similar to quinolone antibiotics, have been investigated. 2-Aminopyrimidine derivatives containing different substituents at 4-, 5- and 6-positions have been successfully synthesized, in the first step. Then, thermal cyclization reactions of the 2-aminopyrimidine derivatives with diethyl ethoxymethylenemalonate (EMME) have been investigated. Two alternative methods have been investigated for this purpose. In the first method; pyrimido[1,2-a]pyrimidine derivatives have been synthesized in good yields by direct cyclisation of 2-aminopyrimidine derivatives with EMME at high temperatures in a single step reaction and, the reaction conditions have also been optimized. In the other method; pyrimido[1,2-a]pyrimidine derivatives were synthesized via enamine intermediate in two sequential steps. For this purpose, firstly enamine derivatives were obtained from reactions of substituted 2-aminopyrimidines with EMME under mild conditions. In the second step, pyrimido[1,2-a]pyrimidine derivatives were synthesized by cyclization reactions of enamines at high temperatures. Conventional heating and microwave heating methods have been used and the effects of heating methods have also been compared at each synthesis reaction. At the last stage of this research, hydrolysis and bromination reactions of pyrimido[1,2-a]pyrimidine derivatives have been achieved succesfully. Besides the effect of different reaction parameters and the substituents on the conversion reactions have been also investigated in detail. Structural analyzes of all compounds synthesized in the thesis have been carried out by suitable methods (m.p., FT-IR, NMR, mass spectroscopy and elemental analysis).