Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ZEYNEP ÇİRKİN BÜYÜKDENİZ
Danışman: TÜRKMEN GÖKSEL
Özet:İşsizlik pek çok ekonominin ortak problemi olsa da geleneksel ticaret teorisi tam istihdam, esnek ücretler ve sektörler arası faktör mobilitesinin tam esnek olması gibi basitleştirici varsayımlara dayandığı için ekonomistler genellikle dış ticaretin işsizlik üzerindeki etkisini ihmâl eden modeller üzerinde çalışmışlardır. Küreselleşme sürecinin de etkisiyle artan dış ticaretin istihdam yaratıcı ve/veya yok edici etkisi geleneksel ticaret teorilerinin dayandığı bu varsayımlar nedeniyle irdelenememektedir. Bu çalışmada Krugman (1980) ve Melitz (2003) modelleri eksik istihdam ve etkin ücreti varsayımları ile yeniden modellenerek işsizlik içsel olarak hesaplanmıştır. Tez çalışması beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm olan giriş bölümünde çalışmada ele alınan probleme, çalışmanın amacına ve önemine yer verilmiştir. İkinci bölümde öncelikle Krugman (1980) ve Melitz (2003) modellerinin ele aldığı endüstri içi ticaret kavramına ve endüstri içi ticaret modellerinin işsizlik varsayımıyla yorumlanmış teorik ve ampirik örneklerine yer verilmiştir. Daha sonra ise tez çalışmasında ele alınan modelleri açıklamakta yardımcı olacak temel Krugman ve Etkinlik Ücreti Modeli çözümlerine ve model sonuçlarının yorumlanmasına yer verilmiştir. Üçüncü bölümde Krugman (1980) modelinin iki farklı uzantısı incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise Krugman (1980) modelinden üretim fonksiyonu ve firma heterojenliği noktasında farklılaşan Melitz (2003) modelinin işsizlik varsayımı ile kurgulanmış bir uzantısına yer verilmiştir. Beşinci bölümde ise modellerden elde edilen sonuçlar ile ilgili genel bir değerlendirme yapılmıştır. Modellerde işçinin verimliliği firmanın seçtiği ücret düzeyine, denge ücret düzeyine, gelir vergisi düzeyine, dış ticaretin yarattığı piyasadaki rekabet faktörünün olumsuz etkisine ve yine dış ticaretin ortaya çıkardığı pazar genişlemesinin yarattığı olumlu etkiye bağlıdır. Fakat liberalleşmenin işsizlik seviyesi üzerindeki net etkisi belirsizdir. Bu etkinin yönü rekabetin yarattığı olumsuz etkiden ve pazar genişlemesinin yarattığı olumlu etkiden hangisinin baskın olduğuna göre değişiklik gösterecektir. As a well-known fact, unemployment is a common problem for many economies. Classical international trade theory is based on simple assumptions such as full employment, flexible wages and perfect elastic factor mobility across sectors. Due to these assumptions, economists have mostly studied on models which are ignoring the effect of foreign trade on unemployment. The creative or destructive impact of international trade on employment cannot be scrutinized because of related assumptions and the effect of the globalization process. This study is built on Krugman (1980) and Melitz (2003) by adding two important dimensions: efficiency wages and unemployment. The thesis study consists of five parts. The introduction part, that is the first part at the same time, expresses the purpose and importance of the study. In the second chapter, first of all, the intra-industry trade concept that is approached by Krugman's (1980) and Melitz's (2003) models is revealed beside the theoretical and empirical examples of intra-industry trade models which are interpreted by unemployment assumption. Then, basic Krugman and Efficiency Wages Model solutions and comments of the model results which help to explain models in a thesis study can be seen. The third chapter reviews two different extensions of Krugman's (1980) model. The fourth chapter expresses an extension of Melitz's (2003) model that is fictionalized by unemployment assumption and becomes different from Krugman's (1980) model at the points of production function and firm heterogeneity. A general assessment related to the results of models is performed in the fifth chapter. Labor productivity is determined by the wage level of the company, the equilibrium wage rate that cleans the market and income tax level. On the other hand, unemployment in the local market is affected by two channels: A larger market and higher competition. However, the net effect of liberalization on unemployment is ambiguous. The direction of this impact depends on the negative impacts of competition and the positive effects of market expansion. If the first (latter) effect dominates the latter (first) one, the international trade causes an increase (decrease) in the unemployment rate in the domestic market.