Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ISHRAGA GAAFAR IBRAHIM
Danışman: ENDER YARSAN
Özet:Enrofloksasinin Etlik Civciv ve Piliçlerde Eklemlere Yönelik Etkilerinin Histopatolojik ve Biyokimyasal Parametreler ile Değerlendirilmesi Florokinolonlar, geniş spektrumlu etkileri ile veteriner hekimliğinde yaygın olarak kullanılan antibiyotiklerdendir. Fakat bu ilaçların kullanılmasında bazı yan etkiler belirlenmiş ve gelişmekte olan hayvanların kıkırdaklarında hasara sebep oldukları rapor edilmiştir. Ancak bu etkilerin mekanizması tam olarak anlaşılamamıştır. Bazı araştırmalarda etkin oksijen oluşumunun, florokinolonların kıkırdak yapı üzerine hasar yapmasında rol oynadığı gösterilmiştir. Enrofloksasinin eklem kıkırdağındaki etkisi ve bununla oksidatif stres ilişkisinin incelenmesi amacıyla; enrofloksasin 10 günlük Ross-38 ırkı civcivlere 14 ve 30 gün süreyle 10, 100, 200 ve 400 mg/kg c.a. ağız yoluyla verildi. Uygulanan ilaçların plazma yoğunluğu agar jel disk diffüzyon yöntemi ile belirlendi. Plazmadaki yoğunluğu ve plazma yoğunluğu altında kalan alan, ağızdan farklı dozların uygulanmasından sonra 0.25, 0.5, 1, 2, 4, 8, 12 ve 24 saatlerde 10, 100, 200 ve 400 mg/kg lık dozlar için sırasıyla 1.26±0.85, 2,86±0.33, 4.70±0.17, 5.75±0.13µg/ml ve 21.74 ±1.52, 26.40±2.42, 60.32±6.02 ve 72.10±4.30 g.saat/ml olarak tespit edildi. Enrofloksasinin diğer kinolonlardakine benzer şekilde tipik kıkırdak hasarına sebep olduğu gözlendi. Kıkırdak hasarı 10 mg/kg enrofloksasin ile tedavi edilen gruplarda piknotik çekirdekli kondrositler ve ödematöz matriks olarak başladı. Yüksek dozlarda (100, 200 mg/kg) ilaç uygulanan gruplarda boşluk oluşumu, kondrosit kümeleşmeleri, ödematöz matriks bölgeler, hücresel yoksunluk gibi hasara ilerledi. Bu hasarlar 400 mg/kg dozunda tedavi edilen grupta, eklem yüzeyindeki yaygın erozyonlar şeklinde daha fazla gözlendi. Oksidatif stresin incelenmesi amacıyla, lipid peroksidasyonunun göstergelerinden olan plazma MDA miktarı, antioksidan enzimlerden, SOD ve CAT aktiviteleri değerlendirildi. Otuz gün boyunca tedavi edilen grupların tümünde dozun arttırılmasıyla MDA miktarlarının arttığı gözlendi. Ondört ve 30 gün boyunca tedavi edilen tüm gruplarda enrofloksasin dozunun arttırılmasıyla SOD aktivitesi arttı. Tüm tedavi edilen gruplarda CAT aktivitesi kontrol grubuyla kıyaslandığında önemli farklılıklar göstermedi. Çalışma kapsamında 30 gün süresince artan dozlarda tedavi edilen gruplardaki Mg miktarlarının arttığı belirlendi. Çalışma bulguları değerlendirildiğinde, enrofloksasinin piliçlerde artropatiye sebep olabileceği ve hasarın doza bağlı şekillendiği sonucuna varıldı. Elde edilen veriler enrofloksasinin artropatik etkilerinin oksidatif stresle ilişkili olabileceğini düşündürdü.AbstractEvaluation of the Effects of Enrofloxacin in Articular Cartilage of Broilers Using Histopatological and Biochemical Parameters. Fluoroquinolones are widely used antibiotic with a broad spectrum of activity. However, certain adverse effects have been observed in association with the use of those drugs. They have been reported to induce lesions in the cartilage of growing animals, although the mechanism of those effects were not fully understood. Some evidences indicate that free radicals formation might play a role in the mechanism of fluoroquinolones induced cartilage defects. To investigate the effects of enrofloxacin on the articular cartilages and the possiblity of the involvement of an oxidative stress in this mechanism of action, enrofloxacin was orally administered to 10 day old Ross-38 chicken for 14 and 30 consecutive days, of 10, 100, 200 and 400 mg/kg body weight. Plasma concentrations of the drug were measured using agar gel diffusion test. The concentrations of the drug in the plasma and the area under curve measured 0.25, 0.5, 1, 2, 4, 8, 12 and 24 hours after oral adminstration of the different doses were 1.26±0.85, 2,86±0.33, 4.70±0.17, 5.75±0.13 µg/ml and 21.74 ±1.52, 26.40±2.42, 60.32±6.02, 72.10±4.30 g.saat/ml respectively. Enrofloxacin was found to induce cartilage lesions that were typical of those seen in other quinolones drugs. The cartilage lesions start as oedematous matrix and chondrocyte with necrotic nuclei in groups treated by 10 mg/kg enrofloxacin, extended to a typical lesions such as a cellular, oedematous matrix areas, chondrocyte clusters, cleft and cavity formation, in the groups treated by high doses (100, 200 mg/kg) of enrofloxacin. These lesions progressed to extensive erosion of the articular surface in the group treated by 400 mg/kg. The severity of the lesion increased with the increasment of the doses and duration of time. To assess the oxidative stress, blood plasma MDA a biomarker of lipid peroxidation, antioxidant enzymes, SOD and CAT activities were evaluated. Malondialdehit, levels increased with increasment in doses in all groups treated for 30 days. Superoxid dismutase activity decreased significantly with the increasement of enrofloxacin doses in all groups treated. Catalase activity in all treated groups was not significantly different in comparison to control. Determintion of plasma magnesium levels revealed increased with inccreasement of enrofloxacin doses in animals treated for 30 days. Thus concluded that enrofloxacin is able to produced arthropathy on chicken and the damage is dose dependent. These results suggested that enrofloxacin arthropatic effect is related to oxidative stress.