Patates böceği, Leptinotarsa decemlineata (Coleoptera: Chrysomelidae)'da lipit metabolizmasında yer alan majör proteinlerin karakterizasyonu

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÖZDE GÜNEY

Danışman: UMUT TOPRAK

Özet:

Patates böceği, Leptinotarsa decemlineata (Coleoptera: Chrysomelidae) dünya çapında patatesin en önemli zararlısıdır. Böcek, patates yapraklarını hem larva hem de ergin dönemde yiyerek ciddi ürün kayıplarına neden olmaktadır. Bu böceğin temel biyolojik özelliği, toprak altında ağır kış koşullarında 5-6 ay boyunca hayatta kalmalarını sağlayan zorunlu kış uykusudur. Lipitler, uzun vadeli enerji gerektiğinde (diyapoz ve uzun mesafeli uçuşlar vb.) ana enerji rezervini oluşturmaktadırlar ve böceklerdeki lipit metabolizmasının koordinasyon merkezi yağ dokusudur. Yağ doku genellikle proteinleri, lipitleri ve glikojeni barındıran adiposit hücrelerinden oluşan bir dokudur. Bu çalışmada, NCBI (https://www.ncbi.nlm.nih.gov) sitesinde Leptinotarsa decemlineata genom veri tabanından seçilen, FAS (Yağ Asit sentez), yağ damlacıkları içinde sırasıyla yağ birikimini sağlayan LSD2 (lipit damlacık proteini 2) ve lipolize yardımcı olan LSD1(lipit damlacık proteini 1) lipit hidrolizinde yer alan lipaz, FABP'ler (Yağ Asitleri Bağlayıcı Proteinler), hücre içi yağ asidi nakli ve hücre dışı uzun zincirli yağ asitlerinin alımını kolaylaştıran FATP'leri (Yağ asidi taşıma proteinleri) ve Lipaz genlerini içermektedir. Bu genlerin mRNA seviyeleri, kışlama ile ilişkili olarak önemli ölçüde değişmiştir. Bu genlerin tanımlanması, L. decemlineata'a mücadelesi için hedef bölgeler olma konusunda da büyük bir potansiyele sahiptir. Colorado Potato beetle, Leptinotarsa decemlineata (Coleoptera: Chrysomelidae) is a major pest of potato worldwide. The insect causes significant damage by eating the potato leaves both in larval and adult stages. The main biological feature of this pest is its facultative hibernation phase that allows the insect to survive in severe winter conditions under soil. Lipids constitute the main energy reserve during long-term energy demands (diapause and long-distance flights etc.) and the coordination center of the lipid metabolism in insects is the fat body. The fat body is composed of primary adipocytes, which commonly harbor proteins, lipids, and glycogen. Lipid metabolism includes the involvement of many genes and proteins. The major genes that are involved in the lipid metabolism were opted from the NCBI (https://www.ncbi.nlm.nih.gov) data base. The select proteins encoded by the cDNAs are FAS (Fatty Acids Synthase) responsible for production of fatty acids, LSD2 (Lipid Storage Droplet 2) which allows lipid accumulation in lipid droplets, Lipid Storage Droplet 1 (LSD1) and lipases involved in lipid hydrolysis, FABPs (Fatty Acids Binding Proteins) and Lipase involved in intracellular fatty acid transport and FATPs (Fatty acid transport proteins) that facilitates the uptake of extracellular long chain fatty acids. mRNA levels of these genes were significantly different than those of during the hibernation. Identification of these genes has also great potential in developing target sites for the control of L. decemlineata.