Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MERVE CESUR ATİNTAŞ
Danışman: Şennur Kışlak
Özet:Alkol bağımlılığı, bireyi olduğu kadar ailesini de olumsuz biçimdeetkilemekte ve evlilik ilişkisine zarar vermektedir. Bu çalışmanın amacı eşi alkolbağımlısı olan ve olmayan kadınları, sosyodemografik değişkenler, evlilik uyumu, eşbağımılık, algılanan güç, depresyon, anksiyete ve stres açısından karşılaştırmaktır.Çalışmada ayrıca kadınların genel evlilik uyumlarını yordamada demografikdeğişkenler, eş bağımlılık, algılanan güç, depresyon, anksiyete ve stres faktörlerininrolü olup olmadığı sorusuna yanıt aranmıştır.Çalışma örneklemini eşi alkol bağımlısı olan 50 kadın ve eşi alkol bağımlısıolmayan 50 kadın ile toplam 100 kişi oluşturmuştur. Çalışmada sosyodemografiközellikler hakkında bilgi toplamak amacıyla hazırlanan ve kısa anket sorularının dayer aldığı kişisel bilgi formunun yanı sıra Evlilikte Uyum Ölçeği (EUÖ), Eş-Bağımlılık Belirleme Ölçeği (EşBBÖ), Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği (DASS-42) ve Çift Güç Ölçeği (ÇGÖ) kullanılmıştır.Araştırma soruları çerçevesinde elde edilen bulgular tüm temel değişkenlerin(yaşam memnuniyeti, evlilik uyumu, eş bağımlılık, depresyon, anksiyete ve stres,güç algısı) eşlerin alkol bağımlısı olup olmamasına göre anlamlı olarak farklılıkgösterdiğini ortaya koymaktadır. Buna göre, eşi alkol bağımlısı olan kadınlar, kontrolgrubundaki kadınlara göre evlilik uyum düzeyleri daha düşük, eş bağımlılıkdüzeyleri daha yüksek, depresyon, anksiyete ve stres belirtileri gösteren veevliliklerinde kendilerine yönelik güç algısı düşük olan kadınlardır. Evlilik uyumunuyordayan değişkenleri belirlemek amacıyla yapılan regresyon analizi sonucunda iseen güçlü yordayıcının eş alkol kullanımının (bağımlılık var/yok) olduğu bulunmuştur. Evlilik uyumunu yordayan diğer değişkenler, eş eğitim düzeyi, yaşammemnuniyeti, benlik değeri ve güç ölçeği alt faktörlerinden güç süreçleri olaraksaptanmıştır.Çalışma sonuçlarından yola çıkarak, bağımlılık tedavilerinin evlilik ve ailetemelli yaklaşımlara dayandırılarak eşlerin de sürece dahil edilmesinin ve tedavininbir yönünün evlilik ilişkileri bağlamında sürdürülmesinin faydalı olacağıdüşünülmektedir.AbstractAlcohol addiction negatively affects family members as well as individualsand it also damages marriage. The main aim of this study is to make comparisonbetween women whose spouses are alcoholic and other women whose spouses arenon-alcoholic, in terms of sociodemographic variables, marital adjustment,codependence, depression, perceived marital power, anxiety and stress. Also, thisstudy aims to answer the question of whether the factors such as; sociodemographicvariables, marital adjustment, codependence, depression, perceived strength, anxietyand stress had a role in predicting general marital adjustment of women or not.Samples of this study were constituted by hundred women; fifty of them hadalcoholic spouses and the others had non-alcoholic spouses. In this study, besidespersonal information form, which was prepared for collecting information aboutsocio-demographic features and included survey questions, Marital Adjustment Test,Codependency Assessment Tool (CODAT), Depression Anxiety Stress Scale(DASS-42) and Couple Power Scale were also used.The findings obtained from research questions revealed that all basicvariables (life satisfaction, marital adjustment, codependency, depression, anxiety,stress, perceived marital power) differ significantly depending on whether spousesare alcoholic or not. Accordingly, alcoholics‟ wives, having lower levels of maritaladjustment and higher levels of codependency, showed signs of depression, anxiety,stress and had low perceived marital power than women in the control group. As a result of regression analysis, conducted to determine the predictivevariables on marital adjustment, it was found that the most powerful predictor wasspousers' alcohol use (addiction exist/not exist). The other variables, which predictedmarital adjustment, were determined as spouser's education level, life satisfaction,self-worth and power-processes.Based on study results, it is considered to be beneficial to include spousesinto the addiction treatments and to sustain one aspect of the treatment with in thecontext of marriage relations.