Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: KÜBRA SARIKAVAK
Danışman: PERVİN ÜNAL CİVCİR
Özet:Bu tez kapsamında; iki veya üç halka sistemine sahip ve yapısında tiyofen, furan içerenbazı oksazol, izoksazol ve izotiyazol bileşiklerinin sentezi gerçekleştirilmiş ve yapısal,kimyasal, elektronik ve spektral özellikleri teorik olarak incelenmiştir. 2-Konumundaaldehit içeren furan ya da tiyofen türevi çıkış maddelerinin, tosilmetil izosiyanitlereaksiyonundan, karşılık gelen furan veya tiyofen içeren oksazoller elde edilmiştir. 2-Konumunda asetil grubu içeren furan veya tiyofen türevi çıkış maddelerinin, DMFDMAile tepkimesi ve akabinde hidroksilamin hidroklorür ile etkileştirilmesi sonucunda,izoksazol türevleri elde edilmiştir. İzotiyazollerin sentezinde, halka kapanması içinbaşlangıç maddesi olarak izoksazollerde kullanılan uygun keto-enamin bileşiği yerinetiyon-enamin kullanılmıştır. İzotiyazollerin sentez yönteminde, ilk basamak,izoksazollerin eldesinde olduğu gibi uygun keto-enamin türevinin sentezlenmesidir.İkinci basamak, keto-enamin türevinin POCl3 ve NaClO4 ile karşılık gelen perklorattuzuna dönüştürülmesidir. Üçüncü basamak, perklorat tuzunun, Na2S ile uygun tiyonenamintürevine dönüştürülmesidir. Son basamakta ise, üçüncü basamakta elde edilentiyon-enamin türevinin HSA ile halka kapanması gerçekleştirilmiştir. Sentezlenenbileşiklerin yapısal analizleri uygun spektroskopik yöntemler (FT-IR, 1H-NMR, 13CNMR,LC-MS, UV-vis) kullanılarak gerçekleştirilmiştir.Gerçekleştirilen teorik çalışmalarla ürünlerin yapısal özellikleri (bağ uzunlukları, bağaçıları, dihedral açıları, dipol momentleri), enerjileri (toplam enerji, sıfır noktası titreşimenerjileri, HOMO-LUMO enerjileri, bant aralıkları) ve spektroskopik özellikleri eldeedilmiştir. Bu veriler, elektrofilik (w) / nükleofilik (N) özelliklerinin belirlenmesindekullanılmıştır.AbstractIn this thesis; some of oxazole, isoxazole and isothiazole derivatives possessing two orthree ring systems and containing thiophene or furan were synthesized and theirstructural, chemical, electronic and spectral characteristics were investigatedtheoretically. Oxazoles containing the corresponding furan or thiophene were obtainedin very good yields from the reaction of furan or thiophene derivatives starting materials-containing an aldehyde at their 2-position- with tosylmethyl isocyanide. Reaction ofthe starting materials containing acetyl groups in their 2-position with DMFDMA andfollowing the treatment by hydroxylamine hydrochloride, isoxazole derivatives werealso obtained. In isothiazole synthesis "thio-enamine" was used instead of "ketoenamine"compound which was prefered as a starting material for the ring enclosure inisoxazoles. First step in the isothiazole synthesis method was; synthesize the compatible"keto-enamine" derivative like as obtaining the isoxazoles. Second step consisted thetransformation of "thio-enamine" derivative into corresponding "perchlorate" salts withPOCl3 and NaClO4. At the third step; "perchlorate" salt was transformed intoappropriate "thio-enamine" derivative with Na2S. For the final and the fourth step, ringclosure was occured by the "thio-enamine" derivative, which was obtained by the thirdstep, with "HSA".Structural analysis of the synthesized compounds was performed by appropiatespectroscopic methods (FT-IR, 1H-NMR, 13C-NMR, LC-MS). With theoretical studies,the structural properties (bond lengths, bond angles, dihedral angles, dipole moments),energies (total energy, zero-point vibrational energies, HOMO-LUMO energies, bandgaps) and spectroscopic characteristics of products were obtained. These data are usedto determine electrophilic (and) / nucleophilic (N) properties of the investigatedcompounds.