Hemmâm b. Münebbih ve rivâyetlerinin değeri

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SİNAN ERDİM

Danışman: BÜNYAMİN ERUL

Özet:

Erdim Sinan, Hemmâm b. Münebbih ve Rivâyetlerinin Değeri, Doktora Tezi,Danışman: Prof. Dr. Bünyamin ERUL, VI+ 406 s.İran asıllı olan Hemmâm b. Münebbih, Yemen’in en önemli şehri San’â’da h.30 ile 132 yılları arasında yaşamış bir tâbiîdir. İlimle uğraşan bir ailenin mensubuolan Hemmâm, İsrâilî bilgilere vukûfiyeti ile tebârüz etmiş olan Vehb b. Münebbih’inabisidir.O, ilmi kişiliği ile öne çıkan sahâbilerle görüşmüş ve onlardan rivâyettebulunmuştur. Ancak hadislerinin büyük bir kısmını Ebû Hureyre’den almıştır.Ondan naklettiği en önemli rivâyet koleksiyonu ise sahîfesidir. Hemmâm cerh veta’dil imamlarınca sika görülmesine rağmen, sahîfesini ve haberlerini kendisindenaktaran râvîlerin sayısının azlığı sebebiyle Ebû Hureyre’nin en meşhur öğrencileriarasında zikredilmemiştir. Bununla beraber onun rivâyetleri, zamanla Kütüb-i Sittebaşta olmak üzere birçok eserde yer almış ve sahîfesi hadis usûlü ile tabakâtkitaplarında meşhur nüshalar arasında sayılmıştır. Bu da Hemmâm’ın, EbûHureyre’nin önemli talebelerinden biri olarak kabul edildiğini göstermektedir.Sahîfe sahih bir senedle ve merfû olarak gelmiş olmasına rağmen birçokrivâyeti farklı noktalardan da olsa tenkit edilmiştir. Sahîfenin isnadındaki EbûHureyre-Hemmâm-Ma’mer-Abdurrezzâk isimlerinden kaynaklanan hatalarla bazırivâyetlerin ref edilmiş olma ihtimali yüksektir.AbstractErdim Sinan, Hammam b. Munabbih and the Value of his Narratives,Doctorate Thesis, Advisor: Prof. Dr. Bünyamin ERUL, VI+ 406 p.Being a follower Hammam b. Munabbih, who was originally Iranian, lived inthe most important city San’â of Yemen between hijra 30 and 132. He was themember of a family who dealt with science and was the elder brother of Wahb b.Munabih who had been known as having the Israili knowledge.He met the important companions of the prophet Mohammad known withtheir scientific personalities and narrated with them. However, he obtained thegreatest part of hadiths from Abu Hurayra. The most important narration colectionwhich he narrated from him is his Sahifah. Although he was accepted as a reliableperson by al-jarh wa al-ta’dil imams, he was not mentioned among the most famousstudents of Abu Hurayra becase there were not many narrators who narrated hisSahifah and information from him. Nevertheles, his narrations took place in thecourse of time, firstly in al-Kutub al-Sıtta and in many works and his Sahifah wasconsidered among the famous manuscripts in hadith style and the tabaqât books.This shows that Hammam was accepted as one of the important students of AbuHurayra.Although Sahifah occured with the correct argument and marfû a lot ofnarrations were critisized on different points. Because of the mistakes originatedthrough the names Abu Hurayra-Hammam-Ma’mar-Abdurrazzak atributed inSahifah, some of the narrations might have been promoted heightened.