İçme suyu havzalarında üreticilerin girdi kullanım düzeyleri: Ankara ili Çubuk 2 barajı araştırması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İREM BÜŞRA DOĞAN

Danışman: Yener Ataseven

Özet:

Yaşamsal faaliyetler için en önemli madde olan suyun bilinçsiz kullanımı, temiz içme suyu miktarının her geçen gün azalmasına neden olmaktadır. Su kirliliği nedeniyle kullanılabilir su kaynaklarının yetersizliği günümüzde ciddi bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. İçme ve kullanım için kaynak sağlayan su havzaları çeşitli nedenlerle kirlenebilmektedir. Özellikle su havzalarında tarımsal üretim sürecinde, bilinçsiz ilaçlama ve gübre kullanımı kirliliğin başlıca nedenleri olarak gösterilmektedir.

Bu çalışma ile Ankara ili için önemli içme suyu kaynaklarından biri olan Çubuk 2 Baraj Havzası’nda, tarımsal faaliyetlerden dolayı yaşanabilecek olası sorunların tespit edilmesi amacı ile tarımsal faaliyet yapan üreticilerin girdi kullanım düzey ve yöntemlerinin incelenmesi, üreticilerin bu konudaki bilinç düzeyinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, Ankara ili Çubuk 2 Baraj Havzası sınırları içerisinde kalan köylerde tarımsal faaliyet yapan, Tam Sayım Yöntemi’ne göre belirlenmiş 76 üretici ile yüz yüze anket çalışması yapılmıştır. Üreticilerin bireysel özellikleri, tarımsal üretimde kullandıkları girdiler hakkında bilgiler, su havzasındaki kirlilik hakkındaki düşünceleri, tutum ve davranışları ile tarımsal üretimde karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunlar hakkındaki çözüm önerileri incelenmiştir.

Araştırma bulgularına göre, havza genelinde yasal kısıtlamalar bulunmasına rağmen, araştırmaya katılan üreticilerin %80,77’si kimyasal ilaç ve %98,72’si kimyasal gübre kullanmaktadır. Ayrıca, üreticilere kullandıkları girdilerin su kaynakları üzerinde kalıntı bırakma durumları sorulduğunda üreticilerin %46,15’i kimyasal ilaç kullanımının kalıntıya neden olmayacağını, %35,9’u kimyasal gübre kullanımının su kaynaklarında kalıntıya neden olmayacağını belirtmiştir. Bu sonuçlara göre, içme suyu havzalarının korunmasının ve sürdürülebilirliğin sağlanması amacı ile yetkili kurumlar tarafından ilgili yasal zorunluluklar ve bilinçli tarımsal faaliyetler hakkında üreticilerin bilgi seviyelerini artıracak çalışmaların yapılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır.