Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MERYEM KAYNAK MALATYALI
Danışman: AYDA BÜYÜKŞAHİN SUNAL
Özet:Bu çalışmanın temel amacı evlilikte algılanan gücün bağlanma boyutları(bağlanma kaygısı ve kaçınması) ile yatırım modeli değişkenleri (evlilikdoyumu, seçeneklerin niteliğini değerlendirme ve evliliğe yapılan yatırımlar)arasındaki ilişkide olası aracı rolünün araştırılmasıdır. Önceki çalışmalarbağlanma boyutlarının ve yatırım modeli değişkenlerinin ilişkiye bağlanımıaçıklamakta birbirini tamamlayan iki model olduğunu göstermektedir. Bunagöre, bağlanma boyutları yatırım modeli değişkenlerini yordamakta, bu dailişkinin istikrarı üzerinde etkili olmaktadır. Bu çalışmada bir adım ileri gidilerek,gücün bağlanma boyutları ile yatırım modeli değişkenleri arasındaki bu ilişkidearacılık ettiği ileri sürülmüştür. Diğer bir deyişle, kadın ve erkeğin bağlanmaboyutlarının eşe yönelik algılanan gücü yordaması, bunun da her iki eşin evlilikdoyumu, evliliğe yaptığı yatırımlar ve seçeneklerinin niteliğinideğerlendirmesini yordaması beklenmiştir.Çalışmanın örneklemini 157 evli çift oluşturmuştur. Veri toplama aracıolarak Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II, İlişki İstikrarı Ölçeği ve Çift GüçÖlçeği kullanılmıştır. Çalışma denenceleri Aktör-Partner Karşılıklı BağımlılıkModeli (APKM, Kenny, Kashy ve Cook, 2006) kullanılarak test edilmiştir.Sonuçta, elde edilen bulgular çalışma denencelerini büyük orandadesteklemiştir. Hem erkeklerde hem de kadınlarda, kişilerin bağlanmakaygıları ve kaçınmaları kendilerinin evlilikte algıladıkları gücü düşürmektedir.Hem erkeğin hem de kadının algıladığı güç kendisinin evlilik doyumunuyükseltmektedir. Ayrıca, kadının algıladığı güç eşinin evlilik doyumunu veevliliğe yaptığı yatırımları yükseltmektedir. Bunun yanı sıra, hem erkeklerde126hem de kadınlarda, algılanan güç kişinin kendisinin bağlanma kaygısı vekaçınması ile evlilik doyumu arasındaki ilişkide aracı rol üstlenmektedir.Kadının algıladığı güç ise kendisinin bağlanma kaygısı ile eşinin evlilik doyumuve evliliğe yaptığı yatırımlar arasında aracılık etmektedir. Çalışmanın bulgularıve ileriki çalışmalar için öneriler tartışılmıştır.AbstractThe main aim of this study is to investigate the mediating role ofperceived marital power on the relationship between attachment dimensions(attachment anxiety and avoidance) and investment model variables (maritalsatisfaction, quality of alternatives and investments on marriage). Previousstudies showed that attachment dimensions and investment model variablesare two complementary models in explaining relationship commitment.Accordingly, attachment dimensions predict investment model variables andthis, inturn influences the stability of the relationship. Taking a step forward,this study suggests that marital power mediates the relationship betweenattachment dimensions and investment model variables. In other words, it wasexpected that attachment dimensions of wives and husbands would predictperceived marital power and this, in turn would predict marital satisfaction ofboth partners, their investments on marriage and evaluation of quality ofalternatives.Study sample consisted of 157 married couples. Instruments includedExperiences in Close Relationships Inventory-Revised, Relationship StabilityScale and Couple Power Scale. Study hypotheses were tested using Actor-Partner Interdependence Model (APIM, Kenny, Kashy and Cook, 2006).Results showed that findings supported the hypotheses to a large extent. Asexpected, regarding both men and women, attachment anxiety and avoidanceof individuals decreased their own perceived marital power. Furthermore,findings suggested that both wives’ and husbands’ perceived marital powerincreased their own marital satisfaction. In addition to this, wife’s perceived128marital power increased husband’s marital satisfaction and his investments onmarriage. In addition, for both men and women, individuals' perceived maritalpower had a mediating role for the relationship of their own attachment anxietyand avoidance with marital satisfaction. The wife’s perceived marital powermediated the relationship between her own attachment anxiety and herhusband’s marital satisfaction and investments on marriage. Findings of thestudy and suggestions for future research were discussed.