Hinduizm’de avatara inancı


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Cemil KUTLUTÜRK

Danışman: Ali İsra Güngör

Özet:

“Hinduizm’de Avatara İnancı” başlığını taşıyan bu tez, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında araştırmamızla ilgili temel kaynaklar ve modern çalışmalar tanıtılmış ve bu eserler hakkında kısa değerlendirmeler yapılmıştır. Tezin birinci bölümünde Hinduizm’in kutsal metinlerinden hareketle avatara inancının kökeni ele alınmıştır. Avatara inancının kökeni incelenirken bu inancın ortaya çıkmasına ve gelişimine etki eden temel unsurlar tespit edilmiştir. Bu bölümde ayrıca avataraların sayısı, türleri, mahiyetleri, kapsam alanı ve Hinduizm açısından taşıdığı önem ortaya konmuştur. Tezin ikinci bölümünde avatara inancı açısından tanrı Vişnu’nun önemi incelenmiş ve bu çerçevede onun neden avataraların kaynağı olarak görüldüğü meselesi tartışılmıştır. Bu bölümde ayrıca Hindu toplumunda öne çıkan Vişnu avataraları ele alınmıştır. Bu çerçevede Rama’nın örnekliği, Krişna’nın öğretici ve yol gösterici oluşu, Buda’nın misyonu, Kalki avatarasının ortaya çıkacağı devrin özellikleri ve gerçekleştireceği icraatlar ele alınan temel konular olmuştur. Tezin son bölümünde ise ortaçağ ve modern dönem Hinduizm’de avatara inancının gelişim süreci incelenmiştir. Bu dönemlerde avatara doktrinine yüklenen yeni anlamlar neticesinde söz konusu inancın klasik anlayıştan hangi yönlerden ve nasıl uzaklaştığı tartışılmıştır. Bu bölümde ayrıca avatara doktrini eksenli ortaya çıkan Hare Krişna ve Sathya Sai Baba gibi bazı yeni dinî hareketlere de yer verilmiş ve onların söz konusu doktrini nasıl etkiledikleri incelenmiştir. Bu şekilde avatara inancının modern döneme kadar devam eden etkisi ve Hinduizm açısından taşıdığı değer ortaya konmuştur. Sonuç bölümünde ise çalışmada ulaşılan sonuçlar özet halinde sunulmuştur. AbstractThis dissertation consists of introduction, three chapters, conclusion and bibliography. In the introduction, the methods of study have been examined and the basic sources of dissertation, briefly, have been evaluated. In the first chapter, the origin of doctrine of avatara, which means descent of God, particularly Vishnu, in human and other forms, has been analyzed through sacred text of Hinduism. The basic factors which have been effected the emergence of this doctrine, furthermore, have been established in this section. The first chapter, besides this, deals with the numbers, kinds, quality, significance and coverage area of avataras. In the second chapter, as a source of incarnations, the significance of god Vishnu has been investigated. Here, I have foxed on the basic avataras of Vishnu, especially ten of them (dasavatara). In this context, model of Rama, instructiveness of Krishna, mission and duty of Buda and operations and actions of Kalki, who is expected to appear at the end of Kali age, have been discussed. The third chapter examines the evolution of the concept of avatara in the mediaeval and modern periods of Hinduism by dealing with the notions of some thinkers such as Ramanuja, Chaitanya, Tulsidas, Ramakrishna, Aurobindo and Radhakrishnan whose ideas have taken turn some different aspects to this doctrine. By means of their interpretations, the doctrine of avatara has become distant from its classic nature. This last chapter, in addition to this, discusses the some new religious movements, which have been originated from Hinduism, whose main ideas bases on the avatara doctrine.