Bookwalter ekartörünün femoral sinir üzerindeki basısının kalça flexion derecesi ve bıçak yerleşimi ile ilişkisinin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Klinik Anatomi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEHRA ÖZTÜRK BAŞARIR

Danışman: Tülin Şen Esmer

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Abdominal Bookwalter ekartörü abdominal cerrahi uygulamaları sırasında uzun zamandır kullanılan cerrahi bir alettir. Bu ekartörler cerrahi sırasında sabit bir şekilde çevre dokuların uzaklaştırılmasını sağlar. Ekartörlerin elle tutulmasından aynı noktaya uzun süre ve yüksek basınç uygulanmasına bağlı olarak özellikle sinir doku hasarı meydana gelebilmektedir. Abdominal yaklaşımla retroperitoneal alana uzanan cerrahiler sırasında ise nervus femoralis ekartör altında basıya uğrayabilir. Bası nedeniyle femoral sinirin geçici veya kalıcı felci literatürde %4 ila %10 arasında değişmektedir. Bu çalışma, kadavra üzerinde Bookwalter ekartör altındaki nervus femoralis‘in basıncının farklı pozisyonlarda değişimini incelemeyi ve bu sayede basıncın daha az olacağı pozisyonları tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bunun yanı sıra cerrahi lokalizasyonda klinik öneme sahip anatomik noktaların nervus femoralis ile ilişkisini araştırmaktır.

Çalışmamızda 15 adet kadavrada abdominal diseksiyon yapılarak ligamentum inguinale proksimalinde nervus femoralis ortaya konuldu. Spina iliaca anterior superior, symphysis pubica, promontorium arasında tanımlanan mesafeler ölçüldü. Bunu takiben cerrahi sırasında Bookwalter ekartörün kullanılacağı bölgede nervus femoralis altına yerleştirilen basınç sensörleri ile farklı fleksiyon (0-15- 30-45) değerlerinde toplam dört adet farklı pozisyonda basınç ölçümleri yapıldı. Spina iliaca anterior superior (sağ/sol) arasındaki mesafe ortamala 241 mm olarak ölçüldü. Nervus femoralis’ in spina iliaca anterior superior‘a olan mesafesi sağ ve solda ortalama 63 mm olarak ölçüldü. Nervus femoralis’ in symphysis pubica‘ya olan mesafesi sağ ve solda ortalama 89 mm olarak ölçüldü. Symphysis pubica‘nın promontorium‘a olan mesafesi ortalama 109.7 mm olarak ölçüldü. Basınç ölçer ile yapılan ölçümlerde femoral sinir üzerinde 0 derece fleksiyonda ortalama 10.22 ± 2.4 / 10.1±1.99 (sağ/sol) newton olarak ölçülen basıncın 15 derece 30 derece ve 45 derece fleksiyonda sırasıyla 7.7 ± 1.98 / 7.4 ± 1.95; 5.54±1.78 5.5±1.57 ve 3.4 ±1.21 / 3.5 ±1.41 newton olarak tespit edildi. Elde edilen sonuçlar, kalça fleksiyonu ile femoral sinirdeki gerimin azaldığını göstermektedir. Bu ölçümlerin sonucunda kalça ekstansiyonunun femoral siniri doğrudan basınç altında bıraktığı gözlenmiştir. Çalışmanın kısıtlamaları arasında, kadavra dokularının kullanılması ve ölçülen basınç değerlerinin klinik etkilerinin tam öngörülememesi sayılabilir. Ancak, retroperitoneal cerrahi sırasında otomatik ekartör ile sinirlere uygulanan basıncın kalça pozisyonu ile azaltılabileceğini belirten bu çalışma, cerrahi pratiğinde önemli bir katkı sağlamaktadır. Sonuç olarak, otomatik ekartör kullanımı sırasında femoral sinir gerilmesini en aza indirmek için 30 dereceden fazla fleksiyon pozisyonu önerilebilir.

Anahtar Sözcükler: Abdominal ekartör, kalça pozisyonu, klinik anatomi, nervus femoralis.