Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BAHADIR İNAN
Danışman: HATİCE BAKKALOĞLU
Özet:Araştırmada, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuklar için geliştirilmiş Sosyal İletişim Kontrol Listesi-Revize-Okulöncesi Türkçe Versiyonu'nun (SİLKOL-R-OTV) Türkçeye uyarlama ve geçerlik-güvenirlik çalışmasını gerçekleştirmek amaçlanmıştır. Araştırma nicel araştırma yaklaşımı ile, betimsel nitelikli ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Çalışma grubunu MEB'e bağlı özel özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde hizmet alan, 294 OSB olan çocuğun ebeveyni ve öğretmeni oluşturmaktadır. Yapı geçerliği kapsamında Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Ardından ölçüt geçerliği için daha önce geçerlik ve güvenirliği kanıtlanmış benzer özellikleri ölçen SOYÖ-2-OTF'den yararlanılmıştır. Ölçüt geçerliğinin tespit edilmesinde Pearson Momentler Çarpımı korelasyon analizi yapılmıştır. Analizler sonucunda SİLKOL-R-OTV alt ölçekleri ile SOYÖ-2-OTF'nin alt ölçekleri ve toplam puanları arasındaki ilişkilerin anlamlı olduğu belirlenmiştir. SİLKOL-R-OTV ebeveyn ve öğretmen formunun güvenirliği Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı ile hesaplanmıştır. SİLKOL-R-OTV'nin tamamında ebeveynler için Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı .983 iken öğretmenler için .988 olarak bulunmuştur. Değerlendirmeciler arası güvenirlikte SİLKOL-R-OTV için ebeveynler ve öğretmenler arasındaki korelasyona bakılmıştır ve orta-yüksek düzeyde güvenilir olduğu görülmektedir. OSB olan çocukların sosyal etkileşim, iletişim ve dil becerilerinde, çocukların yaş değişkenine göre farklılaşma olup olmadığı ANOVA ile, cinsiyet ve OSB'nin derecesine göre farklılaşma olup olmadığı ise t testi ile incelenmiştir. Çocukların yaşlarına ve cinsiyetlerine göre sosyal etkileşim, iletişim ve dil becerileri hem ebeveyn hem de öğretmen formunda anlamlı bir farklılık bulunmazken, OSB'nin derecesine göre anlamlı farklılık bulunmuştur. Çalışma kapsamında uyarlanan kontrol listesinin geçerli ve güvenilir bir araç olduğu sonucuna ulaşılmıştır. SİLKOL-R-OTV, 2-7 yaş aralığındaki OSB olan çocukların erken sosyal etkileşim, iletişim ve dil becerilerini belirlemede ve değerlendirmede, ebeveyn ve öğretmenler tarafından uygulanabilecek ve kolaylıkla kullanılabilecek bir araç olduğu düşünülmektedir. The aim of the study was to adapt the Turkish version of the The Revised Social Communication Checklist (SCC-R-PTV) for children with ASD and to perform a validity-reliability study. The research was designed in a descriptive relational survey model with quantitative research approach. The study group consist of parents and teachers of 294 children with ASD in private special education and rehabilitation centers affliated with the Ministery of National Education. Confirmatory Factor Analysis (CFA) was performed within the scope of construct validity. Then, for the criterion validity, the scale measuring similar characteristics (SRS-2) which were proven to be valid and reliable, were used. In order to determine the criterion validity, Pearson Product-Moment Correlation Analysis was performed since the normal distribution assumption was provided. As a result of the analyzes, it was determined that the relationships between the SCC-R-PTV subscales and the subscales and total scores of the SRS-2 were significant. The reliability of SCC-R-PTV, parent and teacher form was calculated with Cronbach's alpha reliability coefficient. The Cronbach's alpha internal consistency coefficient was found to be .983 for parents and .988 for teachers in all SCC-R-PTV. For inter-rater reliability, the correlation between parents and teachers was examined for SCC-R-PTV, and was found to be moderately high to reliable. ANOVA was used to determine whether there was a difference in social interaction, communication and language skills of children with ASD according to age variable, and whether tfhere was a difference according to gender and ASD grade by t test. Social interaction, communication and language skills were not significantly different in both parent and teacher forms according to the age and gender of the children, but significant differences were found according to the degree of ASD. As a result of validity and reliability analyses, it was concluded that the checklist adapted in the scope of the study was a valid and reliable tool. SCC-R-PTV is thought to be a tool that can be applied and easily used by parents and teachers in determining and evaluating early social interaction, communication and language skills of children with ASD in the age range of 2-7 years.