Türk Ceza Hukukunda haksız tahrik


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ŞEYDA ALTUNTAŞ

Danışman: TÜRKAN YALÇIN

Özet:

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 29. maddesinde düzenlenmiş olan haksız tahrik kurumu; failin, psikolojisinde haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisiyle bir tepki suçu işlemesi, ancak tepki suçunu işlemesine suçun mağdurunun sebep olması nedeniyle, cezasında indirime gidilmesini düzenleyen bir suça etki eden nedendir. Haksız tahrik kurumu niteliği itibariyle hafifletici, subjektif, genel ve kanuni bir suça etki eden neden olarak kabul edilmektedir. Haksız tahrikin somut bir olayda uygulanabilmesi için belirli şartların varlığı aranmaktadır. Buna göre haksız tahrikin uygulanabilmesi için tahrik teşkil eden bir fiilin varlığı, tahrik teşkil eden fiilin haksız olması, tahrik fiilinin failde hiddet veya şiddetli elem meydana getirmesi, fail tarafından bir tepki suçunun işlenmiş olması ve tepki suçu ile tahrik fiili arasında bir nedensellik bağının bulunması gerekir. Bu çalışmada ele alınan haksız tahrik kurumu üç bölüm altında incelenmiştir. İlk bölümde haksız tahrik kavramı ve kurumun esasları üzerinde durulmuş, hem Türk Ceza Hukuku sistemindeki hem de tarihsel süreçteki gelişimi incelenmiş, ardında da karşılaştırmalı hukuktaki haksız tahrik düzenlemelerine yer verilmiştir. İkinci bölümde haksız tahrikin var olabilmesi için somut olayda bulunması gereken koşullar ve güncel Türk Ceza Hukuku sisteminde haksız tahrik kurumunun yeri incelenmiştir. Son bölümde ise haksız tahrik kurumunun, kanunda düzenlenmiş bazı başka kurumlar ve özel suç tipleri ile ilişkisi değerlendirilmiş, son olarak da haksız tahrikin genel kural oluşuna istisna oluşturan, hakaret suçuna özgü özel haksız tahrik hâlleri incelenmiş ve çalışma tamamlanmıştır. Unjust provocation that regulated in Article 29 of the Turkish Penal Code No. 5237 is a regulation that is a reason that reduces penalty because the perpetrator commits a reaction offense under the influence of rage or grave anguish in his/her psychology caused by an unjust act because the victim of the crime caused him/her to commit the reaction offense. It is accepted as a mitigating, subjective, general and legal reason that reduces penalty due to its nature of unfair provocation. Certain conditions are sought for the application of unjust provocation in a concrete event which are the presence of a provocative act, the provocative act being unjust and causing anger or grave anguish in the perpetrator, the perpetrator committing a reaction offense and presence of the causality relationship between the reaction crime and the act of provocation. The unjust provocation that discussed in this study is examined under three sections. In the first part, the concept of unjust provocation and the principles of the institution are discussed and its development in both the Turkish Criminal Law system and the historical process is examined. Then the unjust provocation regulations in comparative law were mentioned. In the second part, the conditions that must be present in a concrete event for unjust provocation to exist and the place of unjust provocation in the current Turkish Criminal Law system were examined. In the last section, the relationship of unjust provocation with some other issues regulated in the law and special types of crime has been evaluated, and finally, special unjust provocations specific to defamation crime, which constitute an exception to the unjust provocation being general rule have been examined and the study has been completed.