Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Şükriye AKGÜL
Danışman: SEYFETTİN ERŞAHİN
Özet:“İslâm Tarihçiliginde Mesâhîru’n-Nisâ Gelenegi ve Mehmed Zihni Efendi’nin Mesâhîru’n-Nisâ Adlı Eserinin İncelenmesi” konulu bu çalısmada İslâm tarihçiliginde kadınları tanıtan tabakât yazıcılıgı, Zihni Efendi’nin Mesâhîru’n-Nisâ adlı eseri esas alınarak “mesâhîru’n-nisâ” olarak kavramlastırılmıs ve bu gelenekte kadınlara yer veren tabakât kitaplarının bir kısmı incelenerek kadınlara nitelik ve nicelik olarak hangi yogunlukta yer verildigi saptanmaya çalısılmıstır. Mesâhîru’n-Nisâ’yı kendisinden önceki tabakât kitaplarından ayıran en önemli fark yazılıs amacıdır. Eser müellif tarafından dönemin Maarif Nezâreti’nin istegi üzerine Dârulmuallimât’ta kız ögrencilere okutulmak üzere kaleme alınmıstır. Zihni Efendi, eserinde “örnek müslüman kadın profili” çizmistir. Bu genel çerçevede üç amaç gerçeklestirilmeye çalısılmıstır. Farklı sanatsal, sosyal, ilmî ve meslekî sahalarda temâyüz etmis hanımlar cinsel kimlikleriyle degil yaptıklarıyla ön plâna çıkartılarak kız ögrencilere örnek olarak sunulmustur. Diger taraftan kadının ahlâkî yönüne önem verilmis ve farklı yönleriyle tanıtılan pek çok güzel ahlâklı hanım örnek alınacak güzîde sahsiyetler olarak tanıtılmıstır. Bu konuda özellikle “iyi es” ve “iyi anne” olmaya agırlık verilmistir. Son olarak da eserde yeri geldikçe tarih, din, sanat, edebiyat gibi degisik alanlarda bilgilendirme maksadı güdülmüstür. Mesâhîru’n-Nisâ, evrensel bir dünya görüsüyle yazılmıstır. Eserde zaman, mekân, meslek, milliyet, din ve sosyal statü farkı gözetilmeksizin herhangi bir vasfıyla meshur olmus pek çok kadın tanıtılmıstır. Mesâhîru’n-Nisâ, sadece müspet mânâda meshur olmus kadınları tanıtan bir eser de degildir. Zihni Efendi, eserinde ögrencilere örnek olsun diye müspet yönde tanınmıs kadınlara; ibret olsun diye de menfî yönde tanınmıs olanlara yer vermistir. Bu çalısmada agırlıklı olarak Mesâhîru’n-Nisâ’da çizilen “örnek müslüman kadın profili” üzerinde durulmustur. Bununla birlikte Mesâhîru’n-Nisâ’dan Zihni Efendi’nin din ve dünya görüsü hakkında bilgi edinmek de mümkündür. Eserde konuyla alâkalı bol miktarda malzeme mevcuttur.