Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: OĞUZ KAAN PERKTAŞ
Danışman: AHMET CÜNEYT GÜLTEKİN
Özet:Bu tezin amacı, Wittgenstein'ın felsefede kökten farklı bir bakış açısını temsil ettiğini düşündüğümüz yaklaşımının, onun özgün düşünceleri ve yöntemselliğinin incelenerek ortaya çıkartılmasıdır. Wittgenstein "insan anlayışının" doğasını, mekanizma fikri ve buna bağlı varsayımlar yoluyla açıklama girişiminin karşısında durmaktadır. Tezin ilk bölümünde, Wittgenstein'ın "insan anlayışını", kurallarına bilmeden uyduğumuz dil kullanımında, anlam oluşumunun bütün olanaklarını (dil oyunları) inceleyen betimlemeci bir yolla sergileme uğraşının bu fikrimizi desteklediği gösterilmeye çalışılıyor. Sonuç olarak, Wittgenstein'ın "insan anlayışını" tıpkı estetik yargılar alanı gibi açıklamalara kapalı ve nedenselliklerle yakalanamayan bir yapıda gördüğü ortaya çıkartılmış oluyor. İkinci bölümde, Wittgenstein'ın estetiğin soruları ile felsefenin soruları arasında gördüğü güçlü benzerliğin, felsefedeki yaklaşımını şekillendiren sonuçları irdeleniyor. Wittgenstein'ın dilin büyülemesinin (gramatik yanlış anlamalar) irade dışı geliştirdiği bir uyumsuzluk (hastalık) olarak ortaya çıkan felsefe sorunlarına "insan anlayışındaki" estetik (kavramsal) karmaşalar olarak yaklaştığı fikri savunuluyor. Bu yaklaşımın ilk belirtisi, Cavell'in herkes için konuşabilme yetisi ile ilişkilendireceği gündelik dil felsefesinin, öznel yargılar hakkında bir uzlaşı uğraşını içermesi olarak tespit ediliyor. İkinci belirti ise, Wittgenstein'ın, felsefe sorularının estetik karmaşalar gibi bireysel (hastalığa özgü) ve yaratıcı (irade dışına çıkma stratejileri içeren) karakterdeki çeşitli yöntemlerle çözüleceği görüşünü taşıması olarak ortaya konuluyor. Böylelikle, Wittgenstein'ın felsefi yaklaşımının sonuçları da, estetik bir doğrunun kurularak uyumsuzluğun giderildiği bir terapi olması yönüyle, açıklamacı bir felsefenin sonuçlarından ayrılmış oluyor. Wittgenstein felsefeyi, sorularının doğasının "insan anlayışının" açıklamalara kapalı (kaotik) estetiğiyle örtüşen ve amacı estetik bir doğru olan düzenlemeler (gramer araştırması) noktasına taşımaktadır. Tez sonuç olarak, bilim idealinin kesinlikçi tutumunu benimseyen bir felsefeye karşı, estetiğin dinamiği ve yöntemlerini kullanan Wittgensteincı yaklaşımın, felsefeyi sanat eleştirisine ve onun dilini edebiyata komşu kıldığı düşüncesi ile bitiriliyor. The aim of this thesis is to reveal the approach of Wittgenstein, which we believe to represent a fundamentally different perspective in philosophy, by examining his unique thinking and methodology. Wittgenstein dissent the attempt to explain the nature of human understanding by the idea of mechanism and assumptions attached to it. In the first part of the thesis, it is tried to show that Wittgenstein's efforts to reveal the human understanding in a descriptive way that examines all the possibilities of meaning formation (language games) within the use of language which we obey the rules of it without knowing. As a result, it is revealed that Wittgenstein sees human understanding in a structure that is closed to explanations such as the field of aesthetic judgments and cannot be captured by causation. In the second chapter, we investigate the outcomes of strong resemblances Wittgenstein found between the questions of aesthetics and philosophy, shaping his approach. We argue Wittgenstein's aprroach to philosophical problems emerging as misconceptions developed out of the bewitching of language, so called grammatical misunderstandings, is related to aesthetic conceptual complexities in human understanding. The first charecteristic of this approach is that ordinary language philosopy (associated to Cavell's "ability to speak for all") is about the compromise on subjective judgments. The second charecteristic on the other hand is Wittgenstein's belief that the questions of philosophy could be answered like aesthetic complexities using various methods that is in a personal (specific to the disease) and creative (include strategies to go independent of the will) way. Therefore, the outcomes of Wittgenstein's approach is differentiated from a philosophical approach that tries to give explanations, by constructing an aesthetic truth as a therapy to overcome the disharmonies. In conclusion, we discuss how Wittgenstein transform philosophy into procedures that are grammatical explorations seeking the aesthetic truth, asking the questions coinciding with the unknowable aesthetics of human understanding that is not open to explanations. We also conclude that against science that seeks ideal certainty, Wittgenstein's approach employing dynamics and methods of aesthetics closely relates philosophy to art criticism, and associate its language to literature.