Stabil dönem KOAH'lılarda sistemik inflamatuar belirteçler ile fonksiyonel ve klinik parametreler arasındaki ilişki


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEDA ÖZCAN ÇİLOĞLU

Danışman: SEVGİ BEHİYE SARYAL

Özet:

Tüm dünyada giderek artan önemli bir morbidite ve mortalite nedeni olan KOAH; artık sadece akciğerleri etkileyen bir hastalık olmaktan çok, akciğer dışı bulguları da olan sistemik bir hastalık olarak kabul edilmektedir. KOAH'da sistemik bulgular prognoza, egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesine olan etkileri nedeniyle bilimsel çevrelerde merak edilen bir konudur. Özellikle kilo kaybı ve kas disfonksiyonu ile seyreden nütrisyonel değişiklikler ve bu değişiklerin nedenleri arasında gösterilen metabolik farklılıklar araştırılmaya değer bulunmuştur. KOAH'da izlenen bu sistemik değişiklerin nedenleri araştırılırken karşılaşılan sistemik inflamatuar belirteçler, her geçen gün daha fazla araştırmaya konu olmaktadır.. Bu çalışmada, KOAH'lılarda fonksiyonel kısıtlanmanın, havayolu obstrüksiyonu dışındaki nedenleri ve sistemik inflamasyonun direkt ve dolaylı olarak bu kısıtlanmaya katkıları incelenmiştir. Sistemik inflamasyonun; nutrisyonel-metabolik değişiklikler ile ilişkisi araştırılmıştır. KOAH'ın başka bir akciğer dışı bulgusu olan bazal metabolizma hızındaki artışın, sistemik inflamasyon ve bu inflamasyonun nutrisyonel ve fonksiyonel sonuçlarıyla ilişkisi irdelenmiştir. Özellikle son zamanlarda yapılan çalışmalarla oldukça iyi bir klinik izlem kriteri olduğu bildirilen BODE indeksinin sistemik inflamatuar belirteçler ve nutrisyonel-metabolik parametrelerle, ilişkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları KOAH polikliniğine başvuran stabil dönemdeki 40 KOAH'lı olgu çalışmaya dahil edildi. Olguların detaylı anamnezi alınarak, hastalık süreleri, sigara öyküleri, son 1 yıl içindeki akut atak öyküleri, bronkodilatör kullanımı ve eşlik eden hastalıkları öğrenildi. Boy, kilo, BMI ve FFM ölçümleri yapılarak kaydedildi. Olguların istirahatte harcanan enerji düzeyleri ölçüldü. Solunum fonksiyon testleri (akım hızları, akciğer volümleri, solunum kas gücü ve difüzyon kapasitesi), AKG, efor kapasitesi, BODE indeksi ve yaşam kalitesi skorları değerlendirildi. Tam kan, CRP, fibrinojen, transferin ve fibrinojen, TNF-? ve IL-6 düzeyleri ölçüldü. Çalışmaya alınan olguların %42,5'inin hipermetabolik; %57,5'inin normometabolik olduğu gözlendi. İleri evre KOAH'lılarda REE/REE(beklenen) oranı, IL-6 ve lökosit düzeyleri artmış bulundu. Hipermetabolik KOAH olgularında, normometaboliklere göre hava akım hızları ve difüzyon kapasitesi düşük; akciğer volümleri(RV, RV/TLC) TNF-? ve BODE indeksi değerleri yüksek bulundu. BMI ile aralarında benzer bir ilişki yokken, FFM ile hava akım hızları(FEV1, FVC), IC, MIP ve MEP değerleri arasında anlamlı ilişki olduğu görüldü. BODE indeksi ile REE/REE(beklenen) ve IL-6 arasındaki ilişkinin anlamlı olduğu izlendi. Bazal metabolizma hızının FFM ile; BMI ile olduğundan daha güçlü bir ilişkisi bulundu. REE/REE(beklenen) oranı ile BMI ve FFM değerleri arasında anlamlı negatif korelasyon izlendi. Serum TNF-? düzeyleri FEV1 ile ilişkili iken; IL-6 ile akciğer volümleri (VC, TLC), inspiratuar kapasite, difüzyon kapasitesi ve pCO2 arasında anlamlı bir ilişki bulundu. Sonuç olarak; KOAH'da obstrüksiyonun ve hava hapsinin artması; difüzyon kapasitesinin azalması ile birlikte hipermetabolizma artmaktadır. Hipermetabolizma KOAH'lılarda kilo kaybı ve yağsız vücut kütlesi kaybına neden olmaktadır. Yağsız vücut kütlesinin kaybıyla; solunum kas gücü azalmakta, havayolu obstrüksiyonu artmaktadır. İleri evre KOAH'lılarda TNF-? ve IL-6 değerleri, artan havayolu obstrüksiyonu ile birlikte artmaktadır, ancak bu sitokinlerin nütrisyonel ve metabolik değişikliklere etkileri gösterilememiştir. Hipermetabolik KOAH'lıların BODE indeksi skorlarının daha yüksek bulunmasıyla; bu skorlama sisteminin nütrisyonel olduğu kadar metabolik durumun anlaşılmasında da değerli olabileceği düşünülmüştür. Bazal metabolik hız ve BODE indeksi arasındaki güçlü ilişki varlığı, metabolik parametrelerin KOAH'da kötü prognoz göstergesi olabileceğini düşündürmüştür. AbstractChronic obstructive pulmonary disease (COPD), major worldwide health problem with an increasing prevelance, mortality and morbidity, is accepted as not only a pulmonary but also a systemic disease which has extrapulmonary symptoms. Systemic effects of COPD have been studied with increasing interest because of the relation with exercise capacity, quality of life and prognosis. Nutritional abnormalities such as weight loss, skeletal muscle dysfunction and metabolic dearrangements have been investigating in recent studies about COPD. While researching on causes of systemic alterations; various inflammatory markers become the issue of studies related with COPD. In our study, we aimed to search the reasons for the functional limitations other than airway obstruction and the contribution of systemic inflammation. We investigated whether systemic inflammation caused any nutritional or metabolic changes in COPD. The relation between these alterations and functional limitation, quality of life was evaluated. Increase in resting energy expenditure and relation with systemic inflammation and nutritional status were also investigated. The relationship between systemic inflammatory markers and functional parameters was also investigated in this study. BODE index as a new prognostic criteria has drawn attraction in literature. We aimed to determine the correlation between BODE index and systemic inflammatory markers and nutritional parameters. 40 stable COPD patients, admitted to Ankara University Pulmonary Medicine Department were included into the study. After baseline evaluation; dyspnea scales and health related quality of life survey was applied and pulmonary function tests were performed. The resting energy expenditure was measured with indirect calorimetry. The exercise capacity was evaluated by six minute walking testing. The results of arterial blood gases and laboratory parameters were recorded. 42,5% of the patients were hypermetabolic while the rest (77,5%) were normometabolic. REE/REE(predicted) ratio, IL-6 levels and white blood cell counts were increased in hypermetabolic participants according to normometabolic patients. Hypermetabolic patients showed lower FEV1, diffusion capacity and higher lung volumes(RV, RV/TLC) as well as high TNF-? levels and BODE index scores in comparison with normometabolic cases. Fat free mass was correlated with airflow rates (FEV1, FVC ), IC, MIP and MEP but BMI was not related significantly with these parameters. BODE index scores had a significant relationship with REE/REE(predicted) ratio and serum IL-6 levels. The relation between REE and FFM was much more significant than that between REE and BMI. The higher REE/REE(predicted) ratio was seen in patients with lower BMI and FFM. While TNF-? was only correlated with FEV1; IL-6 was closely correlated with lung volumes (VC, TLC, I),diffusion capacity and pO2. As a result; in COPD patients hypermetabolism was seen more frequently with incresing airway obstruction and air trapping. This hypermetabolic condition causes weight loss and muscle weakness in COPD patients. TNF-? and IL-6 levels are related with the severity of the disease; but same relation was not found between these systemic inflammatory markers and nutritional-metabolic dearrangements in COPD. The correlation of BODE index and metabolic status may show that hypermetabolism is a bad prognostic factor for COPD patients.