Meskûn mahal muharebelerinde silahlı çatışma hukuku / The law of armed conflict in urban warfare


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehmet Utku Davulcu

Danışman: ÜLKÜ HALATÇI ULUSOY

Özet:

Bu tezin amacı, günümüzde uluslararası örf ve âdet hukukunun bir parçası haline gelmiş bulunan silahlı çatışma hukuku temel ilkelerinin, silahlı çatışmaların özel nitelikli bir görünümü olan meskûn mahal muharebelerinde uygulanmasının incelenmesidir. Savaşların yüzyıllardır süregelen değişim ve gelişimi, günümüzün şehirleşme ve nüfus yapısı ile teknolojik ilerlemesinin etkisi ile varlığını yoğun bir biçimde meskûn mahallerde sürdürmektedir. Ortaçağ savaşlarının geniş harekât sahaları ve siviller ile savaşan unsurların net ayrımları yerini şehirlerin karmaşık ve üç boyutlu yapısı ile siviller ve savaşanların iç içe geçtiği bir ortama bırakmıştır. Tüm bu şartlar altında, silahlı çatışma hukukunun uygulanması daha da büyük bir önem arz etmektedir. Ayrıca bu karmaşık yapı, uygulayıcıların birtakım ihlallere neden olabilmesi ihtimalini de artırmaktadır. Bu çalışmada meskûn mahal muharebelerine ilişkin incelemeye geçilmeden önce, çalışmanın birinci bölümünde silahlı çatışma hukukundaki temel ayrımlar incelenecektir. Bu bölümde uluslararası silahlı çatışma ve iç silahlı çatışma ayrımı, düzenli savaş ve düzensiz savaş ayrımı, son olarak da terörizmle mücadelede silahlı çatışmalar hukuku uygulamaları alt bölümleri incelenecektir. Çalışmanın ikinci bölümünde meskûn mahal muharebelerine ilişkin temel bilgilerin ardından, meskûn mahallerde silahlı çatışma hukuku uygulanması temel ilkeler doğrultusunda incelenecektir. Konu kapsamında değerlendirilecek temel ilkeler, sivillerin korunması, ayrım gözetme, orantılılık ve gereklilik olarak belirlenmiş olup, kuramsal çerçeve ile geçmiş uygulamalardaki somut durumlar doğrultusunda bir inceleme yapılacaktır.