Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÇAĞLAR MENGÜÇ
Danışman: İBRAHİM ÖZER ELİBÜYÜK
Özet:Bu tez çalışmasında, Güney Marmara Bölgesi meyve bahçeleri ve bağ alanlarında sorun olan Conyza türlerinin glyphosate dayanıklılığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 2017 yılının Ağustos ayında Balıkesir, Bilecik, Bursa, Çanakkale ve Yalova illerine sürvey gerçekleştirilmiştir. Sürvey sonucunda elde edilen 121 Conyza popülasyonundan 10 tanesinin yapılan ön testlerde dayanıklılık şüphesi taşıdığı görülmüştür. Ön testlerde dayanıklılık şüphesi taşıyan popülasyonlara daha detaylı bir dayanıklılık testi olan doz-etki testleri yapılmış olup, glyphosate'in farklı dozları bu popülasyonlara uygulanmıştır. Referans olarak herbisit geçmişi olmayan alanlardan toplanan duyarlı popülasyonların da kullanıldığı doz-etki denemesinin sonucunda, 9 popülasyonun glyphosate'e dayanıklı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Duyarlı popülasyonlarla karşılaştırıldığında, tüm biyotiplerin 4,84-15,86 kat glyphosate dayanıklılık seviyesine sahip olduğu belirlenmiştir. Glyphosate'e dayanıklı bu popülasyonların biyokütlesini %50 oranında azaltmak için gerekli olan dozun (LD50) 292,44-994,52 ml/da olduğu bulunmuştur. Buradaki glyphosate dayanıklılığının EPSPS geninin 106. amino asitinde (Pro106) meydana gelen nokta mutasyondan kaynaklı olup olmadığı araştırılmış ve dayanıklı popülasyonlarda yapılan mutasyon taraması sonucu herhangi bir mutasyon varlığı saptanmamıştır. Dayanıklılığı saptanan popülasyonların ITS gen bölgeleri kullanılarak moleküler tür teşhisleri yapılmıştır. Moleküler tür teşhislerin sonucunda, dayanıklı olan 9 türün 4'ü C. sumatrensis, 4'ü C. canadensis ve 1 tanesi de C. bonariensis olarak belirlenmiş, ülkemizdeki Conyza türlerinin üçünde de glyphosate dayanıklılığı tespit edilmiştir. Determination the glyphosate resistance of Conyza species which are problem in South Marmara Region orchards and vineyards is aimed in this thesis. For this purpose, surveys were conducted to provinces Balıkesir, Bilecik, Bursa, Çanakkale and Yalova in August of 2017. 10 of the 121 Conyza populations were found to have a suspicion of resistance in the preliminary tests. Dose-response test which is a more detailed test was carried out to the populations suspected about resistance in pre-tests and different doses of glyphosate were applied to these populations. According to results of this application, 9 populations were found to be resistant to glyphosate. Compared to susceptible populations, all biotypes were detected to be 4,84-15,86 times more resistant to the glyphosate. It was found that the dose (LD50) required to reduce biomass by 50% of these glyphosate resistant populations was 292,44-994,52 ml/da. It was investigated whether this resistance was due to mutation in the 106. amino acid of the EPSPS gene (Pro106) and no mutation was detected. The molecular species diagnostics were performed by using ITS gene regions of populations resistant to the glyphosate. As a result of molecular type diagnostics, 4, 4 and 1 of 9 species were determined as C. sumatrensis, C. canadensis and C. bonariensis, respectively.