Düşük genlikli Delta Scuti yıldızı 20 CVn'nin element bolluk çalışması


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Tolgahan Kılıçoğlu

Danışman: Kutluay Yüce

Özet:

Bu tez çalışmasında, 20 CVn (F3 III) yıldızının, Dominion Astrofizik Gözlemevi’ndeki (Victoria, Kanada) 1.2 m’lik teleskoba bağlı Coude tayfçekerindeki Reticon ve CCD algılayıcılarla elde edilen yüksek kaliteli tayflar kullanılarak atmosfer parametreleri ve element bollukları tespit edilmiştir. Optik bölgenin ll3820-4940 Å dalgaboyu aralığını içeren tayflar, Dr. Graham Hill ve arkadaşları (Hill et al. 1982a,b) tarafından yazılan REDUCE ve VLINE programları kullanılarak ölçülmüştür. Her tayf çizgisine ait merkezi dalgaboyu, eşdeğer genişlik, derinlik ve yarı maksimumdaki tam genişlik değerleri bulundu. Atmosfer analizi, Dr. Robert L. Kurucz (Kurucz 1993)’un yerel termodinamik denge varsayımlı, paralel düzlem geometrili ATLAS9 ve O’nun ilgili programları kullanılarak gerçekleştirildi. 20 CVn’nin çizgi tanısı yapıldıktan sonra, atmosferindeki atom ve iyonlar tespit edilmiş oldu. Çizgi tanısı, benzer tür yıldızlar için yapılacak tayfsal çalışmalar için yararlı olacaktır. Etkin sıcaklık ve yüzey çekim ivmesi, gözlemsel ve kuramsal Hg profillerinin karşılaştırılmasından, spektrofotometrik akıların, teorik profil ve akılarla karşılaştırılmasından ve nötr ve bir kez iyonlaşmış demir çizgileri kullanılarak demir elementinin iyonizasyon dengesinden elde edilmiştir. 20 CVn için elde edilen değerler: Te = 6950 K and log g = 2.80 dir. Mikrotürbülans hızı 2.6 km sn-1 olarak hesaplandı. Dönme hızı (v sin i), bazı metal çizgilerine yapılan Gauss fitlerinden 5.6 km sn-1 olarak elde edildi. C, Mg, Si, S, Ca, Sc, Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Sr, Y, Zr, Ba, La, Ce, Pr, Nd, Sm, Eu, Gd, Tb, ve Tm elementlerinin bollukları belirlendi. Bolluk analizi sonuçları, 20 CVn’nin atmosferindeki element bolluklarının Güneş’in değerlerine yakın olduğunu göstermektedir. Bununla beraber Normal yıldızlarda beklenen bazı bolluk farklılıklarını da içermektedir. Bu farklılıklar demir grubu elementlerde biraz fazlalık, nadir toprak elementlerinde ise aşırıbolluk olarak kendini gösterir. Güneş değerlerinde olan Ca ve Sc, bize 20 CVn’nin bir klasik Am yıldızı olmadığını gösterir. Yıldız, marjinal Am yıldızlarının özelliklerine sahiptir. Hesapladığımız [Fe/H] = 0.06 değeri, demir bolluklarının Güneş’den anlamlı bir miktarda fazla olmadığını göstermektedir.

Abstract In this thesis study, the atmosphere parameters and elemental abundances of 20 CVn (F3 III) were determined using high quality spectral data obtained with Reticon and CCD detectors at the long camera of the coude spectrograph of the 1.2 m telescope at the Dominion Astrophysical Observatory (Victoria, Canada). The spectra covering ll3820-4940Å of the optical spectral region were measured using programs REDUCE and VLINE written by Dr. Graham Hill and his associates (Hill et al. 1982a,b). I found for each line, its stellar wavelength, equivalent width, line depth, and line width. The atmosphere analysis was performed using the LTE plane parallel model atmospheres code ATLAS9 and its associated programs of Dr. Robert L. Kurucz (Kurucz 1993). After the line identifications for 20 CVn were finished, the atoms and ions in its atmosphere were found. The line identification should be useful for the spectral studies of similar type stars. The effective temperature and surface gravity were found from fitting the observed Hg profiles and spectrophotometric fluxes with the theoretical fluxes and profiles, and the ionization equilibria of iron from neutral and singly-ionized lines: The adopted values of 20 CVn are Te = 6950 K and log g = 2.80. The microturbulent velocity was calculated to be 2.6 km s-1. The projected rotational velocity (v sin i) was derived as 5.6 km s-1 from the Gaussian fitting of several metal lines.The abundance of C, Mg, Si, S, Ca, Sc, Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Sr, Y, Zr, Ba, La, Ce, Pr, Nd, Sm, Eu, Gd, Tb, and Tm were determined. The results of the abundance analysis show that 20 CVn's abundances are close to solar values, something that is expected for normal stars. It exhibits slightly enhanced iron peak metals and overabundances of some Rare Earths. The Ca and Sc abundances, which are solar, show us 20 CVn is not a classical Am star. It has a marginal Am star charateristic. Our [Fe/H] = 0.06 value shows that the Fe abundance do not exhibit any significant overabundance respect to solar.