Ankara, İstanbul, İzmir’deki vakıf üniversitelerinde görev yapan okutmanların örgütsel bağlılık düzeyleri


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Şebnem GÜZELBAYRAM

Danışman: YASEMİN KEPENEKCİ

Özet:

Bu çalışma, vakıf üniversitelerinde görev yapan okutmanların örgütsel bağlılık düzeylerini ve bu düzeylerin yaş, cinsiyet, mesleki kıdem, aylık gelir, ek işyapma durumu ve lisansüstü eğitim alma durumu gibi değişkenlere göre ne derece farklılaştığını ortaya çıkarmak amacıyla yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu Ankara, İstanbul ve İzmir illerinde bulunan vakıf üniversitelerinde görev yapan tüm okutmanlardan, yöneticilerinin onayından sonra anketi doldurmayı gönüllü olarak kabul eden 118 okutman oluşturmaktadır. Verilerin toplanması amacıyla öncelikle konuyla ilgili literatür taraması yapılmış ve konuyla ilgili yürütülmüşolan benzer çalışmalar incelenmiştir. Bu taramadan sonra araştırmada Balay’ın (2000) geliştirmişolduğu “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” araştırmaya uyarlanarak kullanılmıştır. Ölçeğin çalışma grubuna uygulanmasından sonra elde edilen veriler Sosyal Bilimler için İstatistik Paketi (SPSS) veri analiz programıyla çözümlenmiştir. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, yüzde ve frekans, Mann Whitney-U testi ve Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda okutmanların bulundukları okullailgili genel yargılarının olumlu olduğu, okulda bulunmaktan genel olarak hoşnut oldukları ve okulun kendileri için koyduğu kurallara kuralların gerekliliğine inandıkları için uydukları görülmüştür. Benzer şekilde, okul yöneticilerinin okutmanların örgütsel bağlılıklarını arttırmak için yaptıkları çeşitli uygulama ve çabalardan da memnundurlar. Fakat okutmanlar başka bir yerde çalışma olanağı buldukları takdirde emek ve birikimlerini dikkate almaksızın bu olanağı değerlendirebilir.Okutmanlar, işlerini yapmak zorunda olduklarının dışında ek çaba harcayarak ve özveriyle yaptıklarını düşünmektedirler. Okutmanlar, okullarının eğitim öğretim etkinlikleri açısından oldukça uygun bir ortam sağlamasına rağmen kendilerine mesleki gelişim açısından sunulan imkanların her zaman yeterli olmadığı fikrindedirler. Bu sebeplerle, gösterdikleri performans her zaman en iyi düzeyde olmamaktadır. Okutmanların okullarından belli bir düzeye kadar hoşnut görünmelerine rağmen okullarının olabilecek en iyi yapıda olduğunu düşünmemektedirler. Bu sebeple, okutmanlar okullarına karşı yapılan eleştiriler, yaşanılan problemler, değer ve öncelikler gibi konularda kendilerini okuldanayrı hissedebilmektedirler. Tüm bu olumlu ve olumsuz yargılar birleştiğinde okutmanların okulun geleceği ve başarısı için kaygı duydukları söylenebilir. Bundan dolayı okutmanlar, okulun başarısı için beklenenin ötesinde çaba göstererek ve zamanlarının çoğunu okula ilişkin etkinliklere ayırarak okulun çıkar ve beklentilerini korumakta, okul için her türlü fedakarlığı göstermektedir. Okutmanların örgütsel bağlılık düzeyleri yaş, mesleki kıdem, aylık gelir, ek işyapma ve lisansüstü eğitim alma durumlarına göre anlamlı derecede farklılaşmamaktadır. Fakat erkek okutmanların örgütsel bağlılık düzeyleri, kadın okutmanların örgütsel bağlılık düzeyinden anlamlı derecede fazla çıkmıştır.AbstractThis research aims to investigate the organizational commitment levels and how these levels change according to theage, sex, length of service at the organization, monthly salary, havingMA/MS education and supplementary work of the instructors working at private universities in Ankara, İstanbul and İzmir. The research targets the population of instructors working at the private universities in Ankara, İstanbul and İzmir and 118 instructors working at these universities volunteer to participate in thisresearch. Literature search and survey of the studies conducted on the same topic were initially performed to get the data. After these researches, “Organizational Commitment Questionnaire” developedby Balay on his study “Organizational Commitment of Managers and TeachersWorking at Private and State High Schools” in 2000 was decided to be used after adaptation to this study. After the application of the questionnaire to the target group, the data was analyzed by using Statistical Package for Social Sciences (SPSS). The metrics of arithmetic mean, percentage and frequency, Mann Whitney-U test ve Kruskal Wallis test were used for the data analysis process. According to the research conducted, it is found that the instructors are positive in their judgments of the institution theywork. It seems that they are satisfied with being a part of their institution and they apply the rules of the institution as they believe their necessity, not because they are obliged. Similarly, they like the implementations and activities that the management applies to make them more committed workers to the organization. However, the instructors think that if they find a chance towork in a different organization, they will consider this ignoring the labour and savings in that institution. Instructors think that they conduct their job with additional work and sacrifice beyond the things they have to do. They also have the opinion that although their institution provides the students with a suitable study environment for learning, they do not always have enough opportunities for their occupationaldevelopment. Therefore, the performance of the instructors is not always optimized. Although the instructors are generally satisfied with their institution, they do not think that it is perfect. Thus, the instructors have the possibility to feel themself apart from the institution in terms of thecriticism towards the institution, the problems it faces, its values and priorities. When all of these positive and negative judgments are considered, it can be said that the instructors are concerned about the future and success of their institution. Therefore, they protect the benefits and expectancies of the institution by spending most of their time on the job-related things, making sacrifices and struggling for the success of it. The organizational commitment levels of the instructors do not differ according to their the age, length of service at the organization, monthly salary, having MA/MS education and supplementary work. However, the organizational commitment levels of the male instructors are meaningfully higher than the organizational commitment levels ofthe female instructors.