Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gül DERELİ
Danışman: ALPER ÖZER
Özet:1970’li yıllardan itibaren, Bretton Woods sisteminin çöküsü ve liberallesme çabaları, finansal piyasalarda dalgalanmalara neden olmustur. Bu dalgalanmalar ise, belirsizlik ve riskleri beraberinde getirmistir. Uluslararası islemlerden kaynaklanan kur, faiz ve likidite risklerine karsı korunmak üzere çesitli risk yönetim araçları gelistirilmistir. Risk yönetim araçlarının en etkin olanları, türev piyasaları içerisindedir. Türev piyasaları, finans ve yatırım dünyasında son on yılda çok önemli bir yer kazanmıs ve risk yöneticileri için vazgeçilmez bir finansal araç haline gelmistir. Yatırımcılar, risklerden korunmanın yanı sıra, spekülasyon yapma ve kar elde etme olanağına sahip olmaktadırlar. Türev piyasaları, future, swap, forward islemleri ve opsiyonlardan olusmaktadır. Opsiyonlar, bir finansal varlık veya malın sabitlestirilmis bir fiyattan belirli bir vadede alma veya satma hakkı veren sözlesmelerdir. Opsiyonlar, zorunluluk değil; bir tercihtir. Yatırımcıya avantaj doğurmayan bir opsiyon, tercih edilmeyecektir. Opsiyonların önemi, uzun pozisyona da girilse, kısa pozisyona da girilse, islemlerin esnek olmasından kaynaklanmaktadır. Opsiyonlar, Giydirilmis, Yalın, Koruyucu, Egzotik, Kokteyl tiplerindeki gibi basit ve ya Fiyat Bazlı, Pergel, Kelebek, Çanak, Çit, Korumalı (Sentetik, Straggle, Straddle) tiplerindeki gibi ileri stratejilerle donatılmıs olabilmektedirler. Dleri opsiyon stratejileri, birden çok alım ya da satım opsiyonlarının birlikte yapılması seklinde gerçeklestirilmektedir. Opsiyon ve diğer türev ürünlerin islemlerinin gerçeklestirilmesi ise, bir takas kurumunun varlığı ile sağlanmaktadır. 50 ‘Takasbank’ adı verilen kurumda açılan hesapla birlikte, belirli teminatların yatırılması gerekmektedir. Bu sekilde, hesaplar da günlük dengelenecektir. Finansal piyasalardaki yeri tartısılmaz olan opsiyonların fiyatlaması da oldukça önemlidir. Opsiyonların primini etkileyen faktörler, opsiyonun kullanım fiyatı, dayanak varlık fiyatı, opsiyonun türü, vadeye kalan süre, temettü, risksiz faiz oranı ve dalgalanma oranıdır. Fiyatlama ise, Black and Scholes Modeli ile gerçeklestirilmektedir. Sonuç olarak, türev piyasalarından yararlanan yatırımcılar, ekonomideki kaynakları daha etkin kullanmıs olacak, gelismis uluslararası piyasalarda yer alıp, bu piyasalara entegre olabilecektir.