Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÇİĞDEM ALTINYAY
Danışman: MEHMET LEVENT ALTUN
Özet:Bu çalışmada, ülkemizde yetişen ve kültürü yapılan Oleaceae familyasına ait, Olea europaea L. var. europaea Zhukovsky (kültür zeytin ağacı) ve Olea europaea L. var. sylvestris (Miller) Lehr. (doğal zeytin ağacı) bitkilerinin yaprak ve dallarının yüzde kül miktarı ve yüzde kurutmada kayıp değerleri Avrupa Farmakopesi 5'e göre belirlenmiş, içerdikleri etken madde grupları kalitatif olarak incelenmiş, ayrıca YBSK yöntemi ile her iki varyetenin yaprak ve dallarında olöropein miktar tayini ile antioksidan ve antimikrobiyal aktivite çalışmaları yapılmıştır. Yüzde kül miktarı değerleri O. europaea var. europaea yaprakları için yüzde 4,51, dalları için yüzde 3,50; O. europaea var. sylvestris yaprakları için yüzde 4,23, dalları için ise yüzde 2,80 olarak bulunmuştur. Kurutmada kayıp değerlerine bakıldığında, bu değer, O. europaea var. europaea yaprakları için yüzde 6,21, dalları için yüzde 6,85; O. europaea var. sylvestris yaprakları için yüzde 6,83, dalları için ise yüzde 8,08 olarak belirlenmiştir. Etken bileşiklerin kalitatif analizleri sonucu, her iki varyetenin yaprak ve dallarında flavonoitler, iridoitler, saponozitler ve sterol yapılı bileşikler bulunabileceğine dair veriler elde edilmiştir. Her iki varyetenin yaprak ve dallarından hazırlanan metanollü ekstrelerin, YBSK yöntemi ile kantitatif olarak analiz edilmesi sonucu olöropein miktarı, O. europaea var. europaea yapraklarında yüzde 3,506, dallarında yüzde 1,438, O. europaea var. sylvestris yapraklarında yüzde 5,197 ve dallarında yüzde 1,462 olarak saptanmıştır. O. europaea var. europaea bitkisinin yapraklarından hareketle olöropein izole edilmesi için İTK, OBSK ve YBSK yöntemleri kullanılmış ve sonuçta elde edilen fraksiyonun olöropein olabileceği sonucuna varılmıştır. Her iki bitkinin yaprak ve dallarından hazırlanan sulu ekstrelerin ve standart olöropeinin antioksidan aktivitelerinin araştırılması için kalitatif DPPH metodu ile TBA metodu kullanılmıştır. Test edilen tüm materyallerde antioksidan etki gözlenirken, en yüksek aktiviteyi IC50=0,29 mikrogram/ml değeriyle O. europaea var. sylvestris yapraklarının gösterdiği belirlenmiştir. O. europaea var. europaea ve O. europaea var. sylvestris bitkilerinin liyofilize edilmiş yaprak ve dallarından hazırlanan 1 ve 200 mg/ml konsantrasyondaki sulu çözeltilerinin antimikrobiyal aktivitesi disk difüzyon yöntemi ile araştırılmış fakat, herhangi bir etkiye rastlanmamıştır. AbstractIn this study, total ash, loss on drying analysis according to European Pharmacopea (5th Edition) and qualitative analysis of active compounds were performed on the leaves and branches of Olea europaea L. var. europaea Zhukovsky and Olea europaea L. var. sylvestris (Miller) Lehr. which belong to Oleaceae family. Quantitative analysis of oleuropein in the methanolic extracts of leaves and branches of the varieties were performed by HPLC. Also antioxidant and antimicrobial activities of both varieties have studied. Amount of total ash was found as 4,51 percent for the leaves and 3,50 percent for the branches of O. europaea var. europaea. For O. europaea var. sylvestris, these results were found as 4,23 percent for the leaves and 2,80 percent for the branches. The amount of loss on drying was found as 6,21 percent and 6,85 percent for the leaves and the branches of O. europaea var. europaea, 6,83 percent and 8,08 percent for the leaves and the branches of O. europaea var. sylvestris. Qualitative analysis indicated that flavonoid, iridoid, saponin and sterol compounds were found in both the leaves and the branches of the varieties. As a result of the quantitative analysis performed by HPLC, the amount of oleuropein in the leaves and the branches of O. europaea var. europaea was found as 3,506 percent and 1,438 percent. For the leaves and branches of O. europaea var. sylvestris, oleuropein contents were found as 5.197 percent and 1,462 percent. From the leaf methanolic extract of O. europaea var. europaea, a fraction, which was thought to be oleuropein, was isolated by using TLC, MPLC and HPLC methods. The antioxidant activities of the freeze-dried extracts of the leaves and the branches of both varieties and oleuropein were studied by using qualitative DPPH method and TBA method. Both the extracts and oleuropein showed antioxidant effect, while the highest activity was observed with the extract of O. europaea var. sylvestris leaves with an IC50 value of 0.293 microgram/ml. The antimicrobial activities of the water extracts of leaves and branches of O. europaea var. europaea and O. europaea var. sylvestris were studied by using disc diffusion method. No activity was found against the tested bacteria and the fungus with the extracs prepared at concentrations of 1 mg/ml and 200 mg/ml.