Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MEHRDAD EMAMİ
Danışman: HASAN SAYİM VURAL
Özet:Orta Doğu ülkelerinde 1990’lardan itibaren neoliberal politikaların ortaya çıkışı toplumsal yaşamı farklı biçimlerde etkilemiştir. İşsizlik krizi, emeğin güvencesizleştirilmesi, kırdan kente yoğun göç dalgaları ve mültecilerin sayısal artışı gibi süreçler bu bölgedeki kentlerin durumunu köklü bir şekilde değiştirmiştir. Enformel ekonominin süratli gelişimi bu büyük dönüşümün bir parçasıdır. Enformel ekonominin önemli bir bileşeni olan işportacılık ise Orta Doğuda’ki neoliberal kentler bağlamında en çok görünürlüğe sahip olan iştir. Bu çalışmada işportacılık Tahran ve Ankara şehirleri çerçevesinde ele alınmıştır. Bu bağlamda enformel ekonominin tanımları, işportacılığın biçimleri, İran ve Türkiye’deki işportacılık üzerine araştırmalar incelenmiştir. İşportacılığın önemini vurgulamak üzere kent yoksullarına yönelik Marksist ekonomi politik teorilerine başvurulmuştur. Marx’ın artık-nüfus ve yedek işgücü ordusu teorisi bu bağlamda incelenmiştir. Bunun yanı sıra, Orta Doğu ülkeleri ile ilgili önemli akademik katkıları olan Asef Bayat’ın eserleri ve kuramı ise bu çalışmanın başka bir odak noktasıdır. Bir yandan Bayat’ın sessiz taşma ve pasif ağlar teorilerini eleştirmeye çalışırken öte yandan Bayat’ın Post-İslamcılık teorisini göz önüne alarak Tahran ve Ankara’daki neoliberal kentlerin gelişimi, kent yoksullarının durumu, yerel hükümetlerin yıldırma politikaları ve işportacılar, atık toplayıcılar, evsizler, dilenciler ve sokakta çalışan çocukların hikayeleri dahil olmak üzere Post-İslamcılar tarafından kent yoksullarına yönelik sürdürülen politikalar ele alınmıştır. In the Middle East the appearance of neoliberal policies since 1990’s has impressed social life in different ways. Developments such as unemployment crisis, precarization of labor, intense migrant waves from rural to urban areas and numerical increase of refugees or asylum seekers have radically changed the condition of the Middle Eastern cities. Rapid development of informal economy is a part of this great transformation. Street vending as an important component of informal economy has the most visibility in the neoliberal cities of the Middle East. This study aims at the analysis of street vending in the context of Tehran and Ankara. In this regard, the study deals with definitions of informal economy, forms of street vending and studies on street vending in Iran ve Turkey. In order to highlight the importance of street vending we preferred referring to Marxist political economy theories regarding the urban poor. Thereby Marx’s theories of surplus population and reserve army of labor has put into account. Moreover, the other focal point of the study is about Asef Bayat’s works and theories regarding the urban poor in the Middle East. On the one hand, the study seeks to criticize “quiet encroachment” and “passive networks” theories while on the other hand it tries to consider the development of neoliberal cities and intimidatory policies of local governments regarding street vendors, beggars, waste collectors, street urchins and homeless people by taking into consideration of Bayat’s Post-Islamists theory.