Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ZEYNEP MÜFTÜOĞLU
Danışman: CENKER GÖKER
Özet:Bütçe hakkı, "halkın, ülkede toplanan kamu gelirleri ve gerçekleştirilen kamu harcamaları ile bunların denetiminde söz sahibi olması" olarak özetlenebilir. Bu tanımdan yola çıkarak, bütçe hakkının kamu gelirleri, kamu harcamaları ve denetim olmak üzere başlıca üç unsurdan oluştuğunu söylemek mümkündür. Bütçe hakkı, 13. yüzyılda doğuşundan bu yana demokrasi ile paralel bir gelişim izlemiş, demokrasinin olmazsa olmaz koşullarından biri olarak kabul edilir hale gelmiştir. Halklar, bütçe hakkını, çok büyük oranda, seçtikleri temsilciler ile parlamantolar aracılığı ile kullanmaktadırlar. Parlamentolar, halktan seçimler aracılığı ile aldıkları hakkı, bütçe yetkisi olarak kullanmakta; bu yetki ile yürütme organına kamu gelirleri toplaması için izin, kamu harcamaları gerçekleştirmesi için onay vermekte, ardından da bunların uygulanması halk adına denetlemektedir. Kamu harcamaları, tanım ve unsurlarından da görüleceği üzere bütçe hakkının temel yapıtaşlarından biri olup, bir ülkede gerçekleştirilecek kamu harcamaları kural olarak o ülkede yaşayan halktan toplanan kamu gelirleri ile finanse edildiğinden ve gerçekleştirilen kamu harcamaları doğrudan ya da dolaylı şekilde ülkede yaşayan kişiler üzerinde etki doğurduğundan, kamu harcamalarının tasarlanma, bu harcamalara karar verilmesi, bütçe teklifinin oluşturulması, teklifin uygulamaya konma yöntemi, uygulanması ve uygulanma sonuçları birbirinden ayrılmaz bir zincir olarak bütün halinde büyük önem arz etmektedir. Bu önemden yola çıkarak bir ülkede kamu harcamalarının tabi olduğu hukuki rejimin yetki, bu yetkinin kullanımından doğan sorumluluk ve sorumluluğun ihlali halinde uygulanacak denetim ve yaptırım mekanizmalarının bütçe hakkı ile uyumunun analiz edilmesi ve bütçe hakkını ihlal eden noktaların saptanarak bunların giderilmesi elzemdir. Budget right can briefly be defined as "people living in a countnry having a word on the public revenue, public expenditures and their audition". Based upon such definition, it is possible to say that budget right consists of three elements which are monitoring public revenue, public expenditures and their audition. Since its birth in 13rd century, budget right has always made a progress parallel to democracy and such right has become a sine qua non for democracy. To a large extent, people living in country are usinh their budget rigth with the elected representatives through parliaments. So parliaments are using the power to budget through the elections they gained form the people and with this power they give the permission to collect revenue and consent to subsidise public expenditure to the executive branch and at the end of the fiscal year parliaments realize auditon over such revenues and expenditures in the name of the public. Public expenditures, as can be observed from the definition and elemeents of budget right, is one of the basic constituents of succh right and since the expendituers that will be spent are financed with the revenue collected from the people in that country; the whole chain of the planning, the deciding, the enactment, the implementation and the audition stages are the same importance. Based on mentioned importance, the analize of the legal regime that public expenditures are subject to from the authority, responsibility and auditing frame whether they are in coherent with budget right or not, plus improving solutions against a violation of such right is crucial.