Zeolit’in depolanmış ürün zararlısı trıbolıum confusum jacquelın du val (coleoptera: tenebrıonıdae)’a karşı mücadelede kullanım olanaklarının araştırılması


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nazife EROĞLU

Danışman: MEVLÜT EMEKCİ

Özet:

Bu araştırmada, Tribolium confusum ile mücadelede doğal zeolitin dört farklı formülasyonunun 7-14 günlük ergin bireylerine karşı 18, 24, 30 °C sıcaklık ve % 60±5 orantılı nem koşullarında 28 gün süreyle iki sıralı arpada öldürücü etkinliği ile yeni nesil (F1) bireylerine karşı koruyucu etkinliği incelenmiştir. Bunun yanında residüyel etkinin belirlenmesi amacıyla 25 ºC sıcaklık ve % 60±5 orantılı nemde 180 gün süreyle uzun depolama şartlarında iki sıralı arpada yeni nesil (F1) bireylerine karşı koruyucu etkinlik de çalışılmıştır. Doğal zeolitin I. ve II. formülasyonuyla yapılan uygulamalarda %100 ölüm 28 günlük denemelerde sadece 2000 ppm dozunda 4. hafta sonunda görülmüştür. En yüksek insektisit etkinliği sergileyen III. formülasyon olan “zeolit+%30 silikajel” kombinasyonunda ise %100 ölüm 18 °C de 14 günlük sürede 2000 ppm de, diğer dozlarında 21. günde; 24 °C de 500 ppm dozunda 4. haftada, geri kalan doz uygulamalarında 21. günde görülmüş; 30 ºC de ise ilk haftadan itibaren yüksek ölüm oranları görülmüş olmasına rağmen, sadece 2000 ppm de 14. günden itibaren mutlak ölüm kayıt edilmiş, ancak diğer dozlarda bu sonuç yakalanamamıştır. IV. formülasyon olan “zeolit+%10 silika jel” uygulamasında ise 18 °C ve 30 ºC de ölüm oranları yüksek olmakla birlikte mutlak ölüm 2000 ppm de 14. günde; 24 °C de 750 ppm de 28. günde; 1250 ppm ve 1500 ppm de 21. günde; 2000 ppm de ise 14. günde gözlenmiştir. Elde edilen verilere probit analizi yapılarak LD50, LD90, LD95 ve LD99 değerleri hesaplanmıştır. LD50 değerleri, II. formülasyonda 30 ºC de 14 günde 20,794 ppm ve IV. formülasyonda 206,896 ppm olarak belirlenmiştir. III. formülasyonda 24 ºC de 14 günde 222,419 ppm, IV formülasyonda ise 18 ºC de 28 günde 34,286 ppm olarak tespit edilmiştir. Türkiye orijinli doğal zeolitin insektisit olarak etkinliğinin araştırıldığı bu ilk çalışmada uzun dönem depolama koşullarında sentetik pestisitlere alternatif bir ürün olarak umut vermektedir.AbstractLaboratory evaluation of insecticidal toxicity of four natural zeolite single and binary formulations against Tribolium confusum on two-rowed barley were studied. 7-14 days old adults were exposed at seven rates and each dose rate was placed at 18, 24, 30 °C temperature with % 60±5 relative humidity in order to assess insecticidal efficacy of 28 days in addition to suppressive efficacy to F1 progeny. Moreover, long-term persistance and residual activity were studied under 25 °C and % 60±5 r.h. up to 180 days by assessment of F1 generation emergence. Mortality of 100% was only achieved with 2000 ppm after 4 weeks treatment of I. and II. formulations on different particle sizes. The III. formulation “zeolite 70%+ silica gel 30%” found to be the highest insecticidal efficacy that displays 100% mortality at 18ºC after 14 days of 2000 ppm application rate, other concentrations after 21 days; at 24 ºC after 4 weeks of treatment of 500 ppm application rate, other concentrations after 21 days; at 30 °C beginning of first week with very high death rates, but none of the other treatments revealed similar results. Even though, the IV. formulation “zeolite 90%+ silica gel 10%” revealed high mortality rates at 18°C ve 30 ºC, 100% death rates only reached after 14 days on 2000 ppm dosage; at 24 °C after 28 days on 750 ppm; after 21 days on 1250 ppm and 1500 ppm; after 14 days on 2000 ppm. Probit analysis employed to estimate LD50, LD90, LD95 ve LD99 values after 7, 14, 21, and 28 days of the experiments. LD50 values of II formulation at 30 ºC after 14 d measured as 20.794, and IV. formulation as 206.894. III. formulation exhibit 222,419 LD50 values at 24 C for 14 d, while IV. formulation has 34.286 at 18 ºC for 28 d. This first study of insecticidal potential of Turkish natural zeolites suggest as suitable alternative to synthetic pesticides for the purpose of long-term storage.