Akdeniz Antalya körfezi'nde avlanan barbunya (mullus barbatus, linnaeus, 1758), kefal (mugil cephalus, linnaeus, 1758) ve yeşil kaplan karidesi (panaeus semisulcatus, de haan, 1844) türlerinde bazı ağır metal düzeylerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUSTAFA YİPEL

Danışman: ENDER YARSAN

Özet:

Bu çalışma; Akdeniz Antalya Körfezi’nde avlanan Barbunya (Mullus barbatus, Linnaeus, 1758), Kefal(Mugil cephalus, Linnaeus, 1758) ve Yeşil Kaplan Karidesi (Panaeus semisulcatus, De Haan, 1844)türlerinde bazı ağır metal düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.Çalışmada 35 Barbunya (Mullus barbatus), 35 Kefal (Mugil cephalus) ve 35 Yeşil Kaplan Karidesi(Panaeus semisulcatus) toplam 105 kas dokusu örneklerindeki Pb, Hg, Cd, Zn ve Cu ağır metallerinindüzeyleri belirlenmiştir. Eylül 2011 ve Mart 2012 tarihleri arasında toplanan balık ve karidesörneklerinde ağır metal analizleri ICP-OES (İndüktif Eşleşmiş Plazma-Optik Emisyon Spektrometresi)kullanılarak yapılmıştır.Analiz sonucu, kas dokuları ağır metal düzeyleri deniz ürünleri türlerine göre; ortalama değerlersırasıyla Barbunya (Mullus barbatus) için Pb (0,290±0,137mg/kg), Hg (0±0 mg/kg), Cd (0,017±0,027mg/kg), Zn (5,639±1,581 mg/kg), Cu (1,639±1,024 mg/kg), Kefal (Mugil cephalus) için Pb (0,224±0,119mg/kg), Hg (0±0 mg/kg), Cd (0,015±0,013 mg/kg), Zn (7,664±2,288 mg/kg), Cu (1,330±0,824 mg/kg),Yeşil Kaplan Karidesi (Panaeus semisulcatus) için ise Pb (0,245±0,163 mg/kg), Hg (0±0 mg/kg), Cd(0,043±0,049 mg/kg), Zn (13,330±3,337 mg/kg), Cu (5,154±2,091 mg/kg) olarak belirlenmiştir.Araştırma bulgularına göre en düşük Pb değeri 0,58 mg/kg ile Gazipaşa istasyonundan alınan Kefal(Mugil cephalus) türü kas dokusu örneğinde, Hg değeri 0,0 mg/kg ile tüm istasyonlardan alınan suürünleri türlerinin kas dokusu örneklerinde, Cd değeri 0,001 mg/kg ile Antalya merkez ve Gazipaşaistasyonlarından alınan Barbunya (Mullus barbatus) türü ile Kefal (Mugil cephalus) kas dokusuörneklerinde, Zn değeri 3,210 mg/kg ile Kemer istasyonundan alınan Barbunya (Mullus barbatus) türükas dokusu örneğinde ve Cu değeri 0,299 mg/kg değeri ile Manavgat istasyonundan alınan Barbunya(Mullus barbatus) türü kas dokusu örneğinde belirlenmiştir.En yüksek Pb değeri 0,834 mg/kg ile Antalya merkez istasyonundan alınan Yeşil Kaplan Karidesi(Panaeus semisulcatus) türü kas dokusu örneğinde, Hg değeri 0,001 mg/kg ile Kemer istasyonundanalınan Barbunya (Mullus barbatus) türü kas dokusu örneğinde, Cd değeri 0,206 mg/kg ile Antalyamerkez istasyonundan alınan Yeşil Kaplan Karidesi (Panaeus semisulcatus) türü kas dokusuörneğinde, Zn değeri 27,700 mg/kg ile Antalya merkez istasyonundan alınan Yeşil Kaplan Karidesi(Panaeus semisulcatus) türü kas dokusu örneğinde ve Cu değeri 9,840 mg/kg ile Kemeristasyonundan alınan Yeşil Kaplan Karidesi (Panaeus semisulcatus) türü kas dokusu örneğinde olduğubelirlenmiştir.Antalya Körfezi’nde avlanan Barbunya balığı (Mullus barbatus), Kefal balığı (Mugil cephalus) ve YeşilKaplan Karidesi (Panaeus semisulcatus)’ne ait örneklerde belirlenen Pb, Hg, Cd, Zn ve Cu ağır metaldüzeyleri yasal limitlerinin altında bulunmuştur.AbstractThis study was conducted to determine the leves of some heavy metals of Red Mullet (Mullus barbatus,Linnaeus, 1758), Grey Mullet (Mugil cephalus, Linnaeus, 1758) and Green Tiger Prawn (Panaeussemisulcatus, De Haan, 1844) species caught in the Gulf of Antalya Mediterranean Sea.In this study 35 Red Mullet (Mullus barbatus), 35 Grey Mullet (Mugil cephalus) and 35 Green TigerPrawn (Panaeus semisulcatus) total 105 sample of muscle tissues Pb, Hg, Cd, Zn and Cu heavymetal levels were determined. The fish and prawn samples which collected between September 2011and March 2012 were analyzed by using ICP-OES (Inductively Coupled Plazma-Optic EmissionSpectrophotometer).The result of the analysis, heavy metal levels of muscle tissues respectively average values accordingto the seefood species were determined as Pb (0,290±0,137mg/kg), Hg (0±0 mg/kg), Cd (0,017±0,027mg/kg), Zn (5,639±1,581 mg/kg), Cu (1,639±1,024 mg/kg) for Red Mullet (Mullus barbatus), Pb(0,224±0,119 mg/kg), Hg (0±0 mg/kg), Cd (0,015±0,013 mg/kg), Zn (7,664±2,288 mg/kg), Cu(1,330±0,824 mg/kg) for Grey Mullet (Mugil cephalus), Pb (0,245±0,163 mg/kg), Hg (0±0 mg/kg), Cd(0,043±0,049 mg/kg), Zn (13,330±3,337 mg/kg), Cu (5,154±2,091 mg/kg) for Green Tiger Prawn(Panaeus semisulcatus).According to the research findings, the lowest value of Pb was determined as 0,58 mg/kg in GreyMullet (Mugil cephalus) species muscle tissues sample from Gazipaşa station, Hg was determined as0,0 mg/kg in all species muscle tissues sample from all station, Cd was determined as 0,001 mg/kg inRed Mullet (Mullus barbatus) and in Grey Mullet (Mugil cephalus) species muscle tissues sample fromcenter of Antalya and Gazipaşa stations, Zn was determined as 3,210 mg/kg in Red Mullet (Mullusbarbatus) species muscle tissues sample from Kemer station and Cu was determined 0,299 mg/kg inRed Mullet (Mullus barbatus) species muscle tissues sample from Manavgat station.The highest value of Pb was determined as 0,834 mg/kg in Green Tiger Prawn (Panaeus semisulcatus)species muscle tissues sample from center of Antalya station, Hg was determined as 0,001 mg/kg inRed Mullet (Mullus barbatus) species muscle tissues sample from Kemer station, Cd was determinedas 0,206 mg/kg in Green Tiger Prawn (Panaeus semisulcatus) species muscle tissues sample fromcenter of Antalya station, Zn was determined as 27,700 mg/kg in Green Tiger Prawn (Panaeussemisulcatus) species muscle tissues sample from center of Antalya station and Cu was determined as9,840 mg/kg in Green Tiger Prawn (Panaeus semisulcatus) species muscle tissues sample fromKemer station.Determined Pb, Hg, Cd, Zn and Cu levels of Red Mullet (Mullus barbatus, Linnaeus, 1758), Grey Mullet(Mugil cephalus, Linnaeus, 1758) and Green Tiger Prawn (Panaeus semisulcatus, De Haan, 1844)Caught in the Gulf of Antalya Mediterranean Sea were below the legal limits.