Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: PINAR ERDOĞAN
Danışman: HASAN HALUK ERDEM
Özet:Bu araştırmanın amacı, 1960’lı yılların sonunda Amerika’da Matthew Lipman tarafından ortaya atılan ve 1970’li yıllarda “çocuklar için felsefe” adıyla geliştirilen düşünme eğitimi programını ve bu doğrultuda çocuklarla felsefe yaklaşımını incelemektir. Çocuklarla felsefeyi, çocukların bu alanda eğitim almış yetişkinlerin rehberliğinde bir hikâye, metin, örnek olay, şiir ya da görselden yola çıkarak belirli kavramlar ve sorunlar üzerinde düşünmesi, sorular sorması ve tartışması olarak tanımlayabiliriz. Bu araştırma, çocuklarla felsefe yaklaşımını, ortaya çıktığı ilk dönemden bugüne kadar yapılan çalışmalar kapsamında incelemek ve bu çalışmaların arkasında yatan eğitim paradigmasını açıkça ortaya koyabilmeyi hedeflemektedir. Çalışmada, çocuklarla felsefe yaklaşımının derinlemesine ve ayrıntılarıyla incelenebilmesi için ‘literatür taraması’ çalışması tercih edilmiştir. Yapılan literatür taramasıyla konu hakkında daha önce ne tür bir bilimsel bilgi birikiminin olduğu belirlenerek, araştırma bu bilgi birikiminin üzerinde yapılandırılmaya çalışılmıştır. Buna bağlı olarak araştırmanın çocuklarla felsefenin yakından tanınması ve daha iyi anlaşılmasına olanak vereceği düşünülmektedir. Araştırma kapsamında edinilen bilgiler, bugüne kadar çocukluk kavramına ilişkin öne sürülenlerin aksine çocukların felsefe yapmaya doğal olarak yatkın olduğu yönündedir. Ayrıca bu konuda eğitim almış, doğru kişiler tarafından yapılan felsefe eğitimlerinin eleştirel, çok boyutlu, mantıklı ve yaratıcı düşünmeleri yönünde çocukları cesaretlendirdiği ve geliştirdiği görülmektedir. Yaklaşımın son yıllarda okul öncesinden liseye kadar pek çok yaş grubunda ve ülkede kullanılan eğitimsel açıdan güçlü bir yaklaşım olduğu görülmektedir. Buna bağlı olarak, mevcut eğitim sistemlerinin eksiklikleri göz önünde bulundurularak çocuklarla felsefe eğitimi okullarda öğretim programlarıyla bütünleştirilebilir. The aim of this research is to investigate the thinking education program that has been suggested by Matthew Lipman at the end of the 1960s and developed by name “philosophy for children” in the 1970s, and accordingly to examine the philosophy with children approach. We can define the philosophy with children as considering, asking questions and discussing on certain concepts and issues that is carried out by children by looking at a story, a text, a case, a poem or an image under the guidance of the adults educated in this field. The research intends to examine the philosophy with children approach within the scope of the studies conducted, starting from the time it came to light until today, and reveal the education paradigm that lies behind these studies in an explicit way. In order to investigate the philosophy with children approach thoroughly and in a detailed manner, “literature review” is chosen for this study. Through the literature review, the existing scientific fund of knowledge about this topic has been identified and thus the research is aimed at building on this accumulation of knowledge. Therefore, it is assumed that this study will enable the philosophy with children to be closely known and better understood. The knowledge obtained within the scope of this research is in the direction that children are inherently inclined to philosophizing, contrary to the claims that have been asserted concerning the concept of childhood until today. In addition, it is seen that the philosophy education encourages and improves children’s multidimensional, rational and creative thinking skills if conducted by the right people educated in this field. It is seen that this is an educationally strong approach which is used in the latest years in many of the countries for different age groups, from the preschool to the high school period. Consequently, by taking the shortcomings in the current education systems into consideration, the philosophy with children education may be integrated with the curricula at schools.