Dağhacılar güneyi (Göynük/Bolu) bitümlü kayaçlarının organik madde miktarları ve hidrokarbon potansiyellerinin incelenmesi


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Sonay BOZKURT

Danışman: ALİ SARI

Özet:

İnceleme alanı Bolu ili, Göynük ilçesi sınırları içerisinde yer alan Hasanlar, Kabalar, Dağşeyhler ve Dağhacılar köyleri civarında yer almaktadır. Bu çalışmada Dağhacılar güneyinden (Göynük/Bolu) alınan iki adet Ölçülü Stratigrafik Kesit (Doruk Tepe ÖSK ve Harmancık Dere ÖSK) incelenmiştir. Çalışma alanındaki bitümlü kayaçların; organik karbon miktarı, türü, olgunlaşmaları ve hidrokarbon türüm potansiyellerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. İncelenen örneklerin Piroliz (HI, OI, Tmax, S1, S2, S3), Gaz Kromatografi (GC), Gaz Kromatografi-Kütle Spektrometresi (GC-MS) ve izotop analizi yapılmıştır. İncelenen örneklerde organik maddelerin çoğunlukla petrol (Tip I-Tip II kerojen) türetebilecek tipte olduğu belirlenmiştir. Örneklerin ısısal olgunlaşma düzeyleri için, piroliz analizleriyle maksimum sıcaklık (Tmax), üretim indeksi (PI) değerleri bulunmuş ve ayrıca palinamorf renkleride belirlenmiştir. Isısal olgunlaşma düzeyinin petrol penceresi, olgunlaşmamış ve erken olgun seviyelerde oldukları tespit edilmiştir. İncelenen bitümlü kayaçların organik karbon değerleri ortalama 5.01 wt% olup, iyi-mükemmel kaynak kaya potansiyeline sahiptirler. Gaz kromatografi analizlerine göre örneklerin çoğunlukla anoksik ortamları işaret ettiği görülmektedir. GC-MS analizi sonuçları incelenen örneklerin depolanma ortamının karbonat ortamı olduğunu göstermektedir. Çalışma alanına ait örneklerde AB organik fasiyesin baskın olduğu belirlenmiştir.AbstractInvestıgation area has been selected as around Hasanlar, Kabalar, Dagseyhler and Daghacilar Villages belong to Goynuk-Bolu. In this investigation, two measured stratigrafic section taken from south part of Daghacilar have been investigated. Main purpose of study is to determine organic carbon amount, type, maturements, and hydrocarbon potential of bituminous rocks located in investigation area. Pyrolysis (HI,OI,Tmax,S1,S2,S3), Gas Cromatography, Gas Cromatography-Mass Spectrumeter (GC-MS) and Isotop Analysis studies have been conducted on the shale samples. Investigated samples show that most of organic substances are oil derivable type (Type I, Type II Kerogen). In addition to determination of palynomorph colors of samples, maximum temperature of Pyrolysis Analysis (Tmax) and Production Index of samples have been determined for maturation levels of samples. Maturation levels have been inspected as oil window early mature and mostly immatured levels. Organic Carbon values of bituminous rocks located in south of Daghacilar are determined as 5.01 wt% in avarage and their source rock potential levels are good-perfect. As per Gas Cromatography Analysis, it has been observed that majority of the samples indicate anoxic environment. GC-MS analysis results shows that the carbonat environment is the deposition environment of samples. For the samples taken form investigation area, it is determined that AB organic facies is dominant.