Üniversite öğrencilerinde psikolojik yardım aramaya ilişkin damgalama düzeylerinin özyeterlik, aile bütünlük duygusu ve sosyal destek ile ilişkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÖZDE ÇAMAŞ

Danışman: İLHAN YALÇIN

Özet:

Bu araştırmanın temel amacı; üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım aramaya ilişkin damgalama düzeylerinin özyeterlik, aile bütünlük duygusu ve sosyal destekle ilişkisinin incelenmesidir. Damgalama düzeylerinin cinsiyete, fakülte türüne ve geçmiş yardım alma deneyimine göre farklılık gösterip göstermediğinin incelenmesi ise araştırmanın diğer alt amaçlarıdır. Araştırma; 2016-2017 eğitim öğretim yılı bahar döneminde öğrenim görmekte olan 520 üniversite öğrencisinin (%63.5 kadın, %36.5 erkek) katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veriler; Kişisel Bilgi Formu, Psikolojik Yardım Aramada Kendini Damgalama Ölçeği, Psikolojik Yardım Alma Nedeniyle Sosyal Damgalanma Ölçeği, Genel Özyeterlik Ölçeği, Aile Bütünlük Duygusu Ölçeği-Kısa Formu ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ile elde edilmiştir. Çalışma grubunu oluşturan üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım aramaya ilişkin kendini damgalama ve toplumsal damgalanma puanlarının cinsiyet ve geçmiş yardım alma deneyimi açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği ilişkisiz örneklemler için t-testi ile fakülte türüne göre anlamlı bir fark gösterip göstermediği ise tek yönlü varyans analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Özyeterlik, aile bütünlük duygusu ve sosyal desteğin üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım aramaya ilişkin kendini damgalama ve toplumsal damgalanma puanlarını yordama gücü ise hiyerarşik regresyon analizi ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda, üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım aramaya ilişkin kendini damgalama puanlarının cinsiyete, öğrenim görülen fakülteye ve geçmiş yardım alma deneyimlerine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların, psikolojik yardım aramaya ilişkin toplumsal damgalanma düzeylerinin, yalnızca öğrenim gördükleri fakülte türüne göre anlamlı bir farklılık gösterdiği bulunmuştur. Psikolojik yardım aramaya ilişkin kendini damgalama ve toplumsal damgalanma düzeylerinin özyeterlik algısı ve aile bütünlük duygusu tarafından anlamlı bir şekilde yordandığı, sosyal destek tarafından ise yordanmadığı sonucuna ulaşılmıştır. The main purpose of this study was to investigate the relationships university students' stigma levels toward psychological help seeking with self-efficacy, family sense of coherence, and social support. Besides that, the other aims were to examine whether there were significant differences in the level of university students' stigma toward psychological help-seeking in terms of gender, faculty types and past help-seeking experience. This study was carried out with 520 students who are studying at Ankara University, Başkent University and Hacettepe University in academic year 2016-2017. The data used in this study was adopted from Personal Information Form, Self Stigma of Seeking Help Scale, Stigma Scale for Receiving Psychological Help, General Self-Efficacy Scale, Short Form of The Family Sense of Coherence Scale and Multidimensional Scale of Perceived Social Support. Independent samples t-test was used to investigate whether there were significant differences on self stigma and public stigma in terms of gender and past help-seeking experience. Also, one-way analysis of variance was used to determine whether there was a significant difference for faculty types. Predictive power of self-efficacy, family sense of coherence, and perceived social support on self stigma and public stigma were analyzed by hierarchical regression analysis. The result of the study revealed that participants' scores of the self stigma toward seeking psychological help showed significant difference according to gender, faculty, past help-seeking experience. However, there were no significant differences on the public stigma toward psychological help seeking in terms of gender and past help-seeking experience. It was found that participants' public stigma level toward seeking psychological help differed in terms of faculty types. As a result of hierarchical regression analysis where the self stigma and public stigma toward psychological help seeking was taken as predicted variable, it was found that self-efficacy and family sense of coherence were the significant predictors of self stigma and public stigma toward psychological help seeking. On the other hand, it was found that sub-dimensions of social support were no significant predictors of self stigma and public stigma toward psychological help seeking.