Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YEKTA KÖSE
Danışman: ŞÜKRAN ŞAHİN
Özet:Kırsal yerleşimlerin sahip olduğu doğal ve kültürel özellikler, bu alanlarınşekillenmesinde ve gelişiminde önemli rol oynamaktadır. Kırsal yerleşimler farklıuygarlıkların kültürel izleri ve çeşitli doğal kaynaklar ile biçimlenerek farklı peyzajkarakterlerine ve özgün kimliklere sahip olmaktadır. Günümüzde kentli insanlarınturizm isteği, yeni yerleşim alanları arayışı ve doğal alanlara yönelimi gibi ihtiyaçlarıkarşılaması açısından kırsal yerleşimler giderek artan baskı altındadır. Ek olarak kentselalanlar çeperlerinde genişlerken, kırsal alanlardaki yerleşimleri de varolan yapılaşmabiçiminde değiştirip dönüştürmektedir. Kırsal yerleşimlerin gelişimine ülkemizdeihtiyaç duyulduğu yadsınamaz bir gerçektir fakat peyzaj karakteri dikkate alınmadanoluşturulan yerleşimlerin gelişimi hem ekolojik dengeye hem de kültürel değerlere zararverebilmektedir. Yerel ölçekte kırsal yerleşim peyzaj karakteristiği çalışmalarına katkısağlamak amacı ile bu çalışmada, Ankara - Çankaya ilçesi Evciler Mahallesi’nin sahipolduğu peyzaj karakteri incelenmiştir ve kırsal peyzaj karakterinin değerlendirilmesiiçin öneriler sunulmuştur. Evciler Mahallesi’nde zamanla süregelen doğal ve kültürelözelliklerin yerleşimin peyzaj karakterini nasıl oluşturduğu ortaya konulmuştur. Buamaçla; yerleşimde incelemeler yapılmış, peyzaj karakter tanımlanması Coğrafi BilgiSistemleri (CBS) aracılığı ile haritalanmıştır ve peyzaj kimlik özelliklerinideğerlendirme matrisi ile yerleşim peyzaj karakteri belirlenmiştir. Evciler KırsalYerleşimi’nin peyzaj karakteri, vadi içerisinde yamaçlara yerleşmiş kırsal peyzajdır.Kırsal ve kentsel alanlar için fiziki gelişimi esas oluşturacak tasarım rehberleri dünyadagiderek daha fazla önem kazanmaktadır. Kırsal alan ve yerleşimlerin peyzaj karakterinedayandırılmadan hazırlanan tasarım rehberleri, doğal ve kültürel özelliklerinkorunmasında ve gelecek nesillere aktarımında temel veriden noksan kalacaktır.Gelişmiş dünyada olduğu gibi ülkemizde de kırsal yerleşimlerin peyzaj karakterimekânsal plan ve tasarım çalışmaları için belirleyici ve yönlendirici olmalıdır.AbstractNatural and cultural characteristics of rural settlements have an important role indevelopment and formation of these areas. Having been shaped by various naturalsources and cultural traces of different civilizations, rural settlements have differentlandscape characters and original identities. Nowadays rural settlements are underpressure due to urban dwellers’ tourism desire, search of new settlement areas andtendency to natural areas. Furthermore, rural settlements are also changing andconverting in existing construction forms while urban areas are expanding in theirboundaries.Development of rural settlements is a need for our country but developingwithout considering landscape character may harm both ecological balance and culturalvalues. In this study, landscape character of Ankara- Çankaya, Evciler neighborhood isscrutinized so as to contribute to rural settlement landcape characteristics studies on alocal scale and suggestions are offered for evaluation of rural landscape character. Thestudy reveals how natural and cultural features form the landscape character ofsettlement. For this purpose, examinations are done in the area and landscape characterdescription is mapped by Geographic Information Systems (GIS) and landscapecharacter of settlement is determined by assessment matrix of landscape identitycharacteristics. Landscape character of Evciler rural settlement is rural landscape settledin sides of valley.The importance of design guides that will constitute a basis for physical developmentfor rural and urban areas is gradually increasing. Design guides prepared nondependingto rural area and settlements landscape characteristics will be shortcoming ofmain data in terms of protection of natural and cultural characteristics and theirtransmission to next generations. Landscape character of rural settlements should bedetermining and leading as for spatial plan and design in our country just as it is indeveloped world.