Gelir Vergisi Kanunu'na göre gerçek kişilerin menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarının vergilendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEHMET FATİH KARABULUT

Danışman: KADİR GÜRDAL

Özet:

Dünyada küreselleşme akımıyla zenginleşen ve çeşitlenen alanlardan biri de sermaye piyasasıdır. Sermaye piyasalarındaki gelişmelerle yeni araçlar oluşturulmuştur. Bunların vergilendirilmesi de zaten karmaşık bir yapısı olan sermaye piyasası araçlarının daha da karmaşıklaşmasına neden olmuştur. Menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarının dönemsel getirileri, menkul sermaye iradı; elden çıkarılması nedeniyle elde edilen kazançlar değer artış kazancı olarak vergilendirilmektedir. Genel olarak tevkifat usulüyle vergilendirmenin olduğu bu iratların bir kısmında yıllık veya münferit beyannameyle vergilendirme usulü de vardır. Menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarının vergilendirilmesi konusunda çeşitli tereddütlü alanlar da bulunmaktadır. Bunun ana nedeni çok çeşitli araçların bulunması ve bu araçları vergilendirme usulünün defalarca değiştirilmesidir. Bu bağlamda çalışmanın ilk bölümünde menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçları ve GVK’ya göre gerçek kişilerin vergilendirilme esasları, ikinci bölümünde menkul sermaye iratları ve üçüncü bölümünde diğer kazanç ve iratlar konularına yer verilmiştir. Çalışmada gerçek kişiler açısından GVK’ya göre vergilendirme süreci ve vergi oranları her sermaye piyasası aracı özelinde incelenmiştir. Bunun yanında sadece yürürlükteki mevzuat ele alınmamış, konuyla ilgili tartışmalı konular da tartışılmıştır.Abstract One of the prospering and diversifying areas with the globalization of the world is capital market. New instruments are developed with capital market’s development. It has been more complex with taxation of these new instruments which has already been complex before. The periodic income of the securities and other capital market instruments are taxed as returns on stocks and bonds; shaking out these instruments are taxed as value increase income. Generrally those incomes are taxed with stoppage. But in some incomes there are annuel or individual return. There are also some hesitations about taxation of securities and other capital market instruments. The main cause of this is that there are several instruments and the taxation of those instruments are changed repeatedly. In this context thesis study’s first part is securities and other capital market instruments and the basis of taxation for natural persons according to Income Tax Law, second part is returns on stocks and bonds and third part is other incomes. Thesis study researches taxation process and taxation rate from the real person’s and Income Tax point of view by classifying each instrument. Besides thesis study doesn’t only researches legislation but also researches debated issues.