Teknolojik değişim ve istihdam ilişkisi: Türkiye işgücü piyasasına yönelik makro bir analiz


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BÜŞRA DEMİREL KILINÇ

Danışman: TÜRKMEN GÖKSEL

Özet:

Teknolojik değişim ve dijitalleşme kavramları günümüzün en önemli tartışma alanları arasında yer almakta ve işletmeler, bireyler ve devletler üzerinde büyük etkiler bırakmaktadır. Bu konu her ne kadar günümüzün en önemli tartışma konularından olsa da aslında bu alandaki tartışmalar yüzyıllardan beri devam etmektedir. Teknolojik değişimin getirdiği yenilikler ve özellikle istihdam piyasaları üzerinde oluşturduğu düşünülen olumsuz etkiler eskiden beri toplumlarda bir endişe kaynağı olmuştur. Teknolojik değişim kavramının hayatımızın her alanına etki ettiği göz önünde bulundurulduğunda, teknolojik değişimin olumlu etkilerinin daha da artırılarak, olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi için etkili politikalar üretilmesi büyük önem arz etmektedir. Ancak bu alandaki mevcut çalışmalar genellikle konunun belirli yönlerine odaklanmakta ve teknolojik değişimin istihdam yapısı üzerindeki etkilerine ilişkin bütünlükçü bir yaklaşım geliştirememektedir. Bu çalışmanın temel amacı, teknolojik değişimin Türkiye işgücü piyasasını nasıl etkileyeceğini güncel gelişmelerden hareketle, ekonometrik analizler yardımıyla ortaya koymak ve elde edilen bulgular ışığında Türkiye özelinde politika önerilerinde bulunmaktır. Çalışmada, literatürdeki diğer çalışmalardan farklı şekilde teknolojik değişimin istihdam piyasası ve devlet politikaları üzerindeki etkileri ayrı ayrı incelenerek, Türkiye işgücü piyasasındaki teknolojik değişimin istihdam piyasası üzerindeki etkilerine ilişkin olarak genel bir çerçeve çizilmiştir. Söz konusu etkiler incelenirken Türkiye'de teknolojik değişim sürecinde oluşturulan temel politika dokümanları da ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Çalışmada ayrıca, Türkiye işgücü piyasasının teknolojik değişimden nasıl etkileneceğinin öngörülebilmesi için Beveridge Eğrisi ve Vektör Otoregresif (VAR) modeli yardımıyla makro bir analiz yapılmıştır. Analiz çıktılarına bakıldığında; teknolojik değişim sürecinde yaşanacak teknolojik gelişmeler ve buna bağlı olarak değişen ekonomik yapının istihdamdaki olumsuz etkilerinin orta vadede dengeye geleceği ancak uzun vadede istihdam artışlarının devam etmesi için politika önlemleri yoluyla teknolojik gelişmenin işgücü piyasasına sağlıklı şekilde entegrasyonunun sağlanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu bulgulardan hareketle çalışmanın son bölümünde Türkiye'ye ilişkin çıkarımlarda ve politika önerilerinde bulunulmuştur. Çalışma sonunda, teknolojik değişimin sanılanın aksine başta istihdam piyasası olmak üzere toplum yapısı üzerinde olumlu etkilerinin olumsuz etkilerine kıyasla daha fazla olduğuna ve Türkiye'nin hâlihazırda uygulamaya koyduğu politikaları çeşitlendirilerek ve politikaların devamlılığını sağlayarak önemli avantajlar elde edebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Concept of technological change and digitalization is one of the important discussion areas of today's and has great impacts on organizations, individuals and governments. Although this topic is one of the important discussion areas of today's world, discussions on this area have been continuing for ages. Innovations that technological change brings and its possible negative impacts especially on labor markets have been source of a concern in societies for a long time. Considering that concept of technological change has impacts on every sphere of our lives, it is quite important to produce effective policies in order to maximize positive effects of technological change while minimizing its negative effects. However, current studies generally focus on just particular aspect of the topic and cannot develop a holistic approach regarding the impacts of technological change on labor markets. The main purpose of this study is to present impacts of technological change on Labor Market of Turkey with the help of current developments through econometric analyses and to make recommendations specific to Turkey in line with the findings. In this study, impacts of technological change on labor markets and government policies have been examined differently from the other studies in the literature and a general framework has been drawn about the impact of technological change on the whole society. While examining these impacts, basic policy documents which have been produced in Turkey during the period of technological, have been examined in a detailed way as well. In the study, an analysis has been made in order to forecast impacts of technological change on Labor Market of Turkey, through Beveridge Curve and VAR Model as well. According to the findings, adverse impacts of technological changes during the period of technological change and, changing economic structure due to this process will be balanced in the medium term. However, it has been concluded that technological changes need to be healthfully integrated to the labor market through policy measures to continuation of increasing in employment in the long term. With the help of these findings, inferences and policy recommendations for Turkey have been made. At the end of the study, it has been concluded that technological change has more positive impacts than its negative impacts on the structure of societies, in particular for labor markets and, Turkish economy can achieve significant advantages by diversifying its ongoing policies and ensuring continuity of its policies.