Erken Dönem Tasavvuf Klasiklerinde Marifet: 4.-5. yüzyıllar


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: YAKUP PEKDOĞRU

Danışman: Ahmet Cahid Haksever

Özet:

Bu çalışma bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır ve sûfîlerin marifet/tasavvufî bilgi hakkındaki görüşlerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Giriş bölümünde çalışmanın önemi, amacı, kapsamı, yöntemi ve kaynakları açıklandı. Birinci bölüm iki başlıkta ele alındı. Birinci başlıkta sûfîlerin bilgi kaynaklarına bakışı incelendi. Burada sûfîlerin İslam düşüncesinde kabul edilen bilgi kaynaklarına (haber, akıl, duyu) bakışı ele alındı. Ayrıca rüya, ilham ve hâtır da bu bölümde incelenmiştir. İkinci alt başlıkta ise sûfîlerin marifeti ifade ettikleri kavramlara değinildi. Firâset, tecellî, yakîn, mükâşefe ve müşâhede bunlar arasındadır. İkinci bölümde marifete erişmek için sûfîlerin geliştirdiği yönteme değinildi. Sûfîlerin yöntem sürecinde önem verdikleri hususlar incelenmeye çalışıldı. Üçüncü bölüm iki başlıkta ele alındı. İlk başlıkta marifetin bilgi değeri işlendi. İkinci başlıkta ise marifete dair sorunlar ele alındı. This study consists of the introduction and three chapters. It is concentrated on the opinions of sufis on ma'rifa/mystical knowledge. In introduction chapter the importance, intention, extent, methods and references of the study is explained. The first section includes two sub-chapters. In the first sub-chapter the opinion of sufis on sources of knowledge has been analyzed. In this here, it is examined the views of sufis about the sources of knowledge, report (khabar)-reason-sense, that accapted in İslamic thought. Additinollay in this section dream, inspiration and hawatir/inner warning have been examined. The second sub-section mentions the different consepts that expressed for ma'rifa/mystical knowledge by sufis. Discernment, manifestation, certainty, unveiling and observation are among them. The second section analyzes the method that developed for mystical knowledge by sufis. What the sufis consider as important has been investigated in this process. In the method of sufis worships and moral purification is remarked. The third section has two sub-chapter. In the first sub-section the value of knowledge for ma'rifa is formed. In the second sub-chapter the problems on ma'rifa is analyzed.