Farklı okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden altı yaş grubundaki çocukların çoklu zeka kuramına göre incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EBRU UYSAL

Danışman: AYSEL KÖKSAL AKYOL

Özet:

Bu araştırma, farklı okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden altı yaş grubundaki çocukların çoklu zeka alanlarının değerlendirilmesi, farklı okul öncesi eğitim kurumuna devam eden altı yaş grubndaki çocukların cinsiyetleri, kardeş sayısı, doğum sırası, okul öncesi eğitim kurumuna devam etme süresi, okul öncesi eğitim kurumuna gelmeden önce çocuğun bakımını üstlenen kişi, anne-baba öğrenim düzeyi, anne- baba yaşının çocuğun çoklu zeka alanlarını etkileyip etkilemediğini belirlemek amacıyla planlanmıştır. Araştırma orta- sosyo ekonomik düzeydeki İstanbul il merkezinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ilköğretim okulundaki anasınıfları, bağımsız anaokulları ve özel anaokullarında bulunan altı yaş grubundaki toplam 300 çocuk üzerinde yürütülmüştür. Araştırmada çocukların çoklu zeka alanlarını belirlemek amacıyla Teele (1992) tarafından geliştirilen ve Göğebakan (2003) tarafından Türk çocuklarına uyarlanan, geçerlik ve güvenirliği yapılan ?Teele Çoklu Zeka Envanteri ? ile Genel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde; Çocukların Teele Çoklu Zeka Envanteri'ndeki aldıkları puanların değişkenler üzerinde farklılık yaratıp yaratmadığını belirlemek için Çift Yönlü Varyans Analizi, farklılığın önemli çıkması durumunda farklılığın hangi gruptan kaynaklandığını belirlemek için ise Tukey Testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda çocuğun cinsiyetinin; sözel-dilsel zeka üzerinde kurum türü * cinsiyet interaksiyonunun, müziksel-ritmik ve bedensel-kinestetik zeka üzerinde ise cinsiyet değişkeninin, çocuğun kardeş sayısının; görsel-uzamsal zeka üzerinde kurumtürü * çocukların kardeş sayısı interaksiyonunun istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılığa neden olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Çocuğun bakımını üstlenen kişinin; mantıksal-matematiksel zeka üzerinde kurum türü, bedensel- kinestetik zeka üzerinde kurum türü, kişilerarası zeka üzerinde ise bakımını üstlenen kişi değişkeninin istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılığa neden olduğu belirlenmiştir (p<0.05, p<0.01). Anne öğrenim durumunun; bedensel- kinestetik zeka üzerinde kurum türü değişkeninin istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığa neden olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Baba öğrenim durumunun; bedensel-kinestetik zeka üzerinde okul türü değişkeninin istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılığa neden olduğu belirlenmiştir (p<0.01). Anne yaş durumunun ise; içsel zeka üzerinde anne yaş değişkeninin istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılığa neden olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Çocuğun okul öncesi eğitim kurumuna devam etme süresi, doğum sırası ve baba yaş değişkeninin istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılığa neden olmadığı belirlenmiştirAbstract The objective of this research is to evaluate the areas of multiple intelligences of six-year-old children attending different preschool education institutions, and to examine whether factors such as their gender, number of brothers and sisters, order of birth, the duration of attending the preschool, the person who took care of the child before preschool, the educational level of the parents and the age of the parents influence the multiple intelligences areas or not. The research has been conducted on a total of 300 children in the age group 6, from the middle socio-economic level preschool classes of the primary schools affiliated to the Ministry of Education, independent nursery schools, and private nursery schools in the center of the province of Istanbul. To determine the multiple intelligences level of the children, the ?Teele Multiple Intelligences Inventory?, which was developed by Teele (1992), adapted to Turkish children by Göğebakan (2003) and whose validity has been secured, and a General Information Form have been used in the study. In the analysis of the data obtained, Double Variance Analysis has been applied to determine whether the scores that children get from the Teele Multiple Intelligences Inventory cause differences on the variables; and Tukey test has been applied to determine which group the difference stems from, in the cases when there is a significant difference. As a result of the research, it has been determined that gender cause a statistically significant difference on different types of intelligences as follows: the interaction of school type*gender on verbal-lingual intelligence; gender and the number of brothers and sisters on musical-rhythmic and physical-kinesthetic intelligences, and the interaction of school type*the number of brothers and sisters on visual-spatial intelligence (p<0.05). It has been determined that the person who takes care of the child as a variable causes a statistically significant difference as follows: school type on logical-mathematical intelligence, school type on physical-kinesthetic intelligence, and the person who takes care of the child on interpersonal intelligence. (p<0.05, p<0.01). The educational status of the mother causes a statistically significant difference in the variable school type on physical-kinesthetic intelligence (p<0.05). The educational status of the father causes a statistically significant difference in the variable school type on physical-kinesthetic intelligence (p<0.01). It has been observed that the age of the mother as a variable results in a statistically significant difference on the inherent intelligence (p<0.05). Finally, it has been determined that the variables such as the duration of attending the preschool, the order of birth and the father?s age do not cause a statistically significant difference