Parasosyal etkileşim, Terör yönetimi kuramı ve futbol fanatizmi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞE ILGIN SÖZEN

Danışman: DERYA HASTA

Özet:

Bu çalışmada iki ayrı araştırma gerçekleştirilmiştir. İlk araştırmada futbol fanatizmini yordayan değişkenler araştırılmıştır. Bu amaçla, futbol fanatizmi ile takımla özdeşleşme, takıma psikolojik bağlılık (takım değişikliğine direnç, takıma duyulan sadakat ve sadakati sorgulama) ve parasosyal etkileşim [en sevilen futbolcuyla kurulan parasosyal etkileşim (hayranlık ve arkadaşçasına bağlanma), en sevilen futbolcuya ilişkin atıflar (olumlu sosyal davranış, güç ve karizma), parasosyal ayrılığa verilen tepki ve bilişsel-davranışsal katılım (bilişsel katılım ve davranışsal katılım)] arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi 294 katılımcıdan oluşmaktadır (77 kadın ve 214 erkek). Bu çalışmada veri toplama aracı olarak; Futbol Fanatizmi Ölçeği, Spor Taraftarı Özdeşleşme Ölçeği, Takıma Psikolojik Bağlılık Ölçeği ve Parasosyal Etkileşim Ölçekleri (En Sevilen Futbolcuyla Kurulan Parasosyal Etkileşim Ölçeği, En Sevilen Futbolcuya İlişkin Atıf Ölçeği, Parasosyal Ayrılığa Verilen Tepki Ölçeği ve Bilişsel-Davranışsal Katılım Ölçeği) kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda eğitim, takımla özdeşleşme, en sevilen futbolcuyla kurulan parasosyal etkileşimin hayranlık alt boyutu ile bilişsel-davranışsal katılımın davranışsal katılım alt boyutunun futbol fanatizmini anlamlı şekilde yordadığı gözlenmiştir.Çalışma kapsamında yapılan ve TYK temelinde gerçekleştirilen ikinci araştırmada ise, ölümlülük bilgisinin belirgin hale getirilmesinin, futbol fanatizmi, takımla özdeşleşme ve takıma psikolojik bağlılık düzeyleri açısından anlamlı bir fark yaratıp yaratmadığı incelenmiştir. Bu araştırmanın örneklemini 60 erkek katılımcı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Ölümlülüğü Belirginleştiren Sorular, Televizyon İzlemeyi Belirginleştiren Sorular, Pozitif Negatif Duygu Durum Ölçeği, Sözcük Arama Bulmacası, Futbol Fanatizmi Ölçeği, Spor Taraftarı Özdeşleşmesi Ölçeği ve Takıma Psikolojik Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada ölümlülük bilgisinin belirgin hale getirildiği deney grubu ile ölümlülük bilgisinin belirgin hale getirilmediği kontrol grubunun futbol fanatizmi, takımla özdeşleşme ve takıma psikolojik bağlılık düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı gözlenmiştir.AbstractIn this research, two separate studies are conducted. In the first research, predictor variables of football fanaticism is investigated. For this purpose, the relationship between football fanaticism and identification with team, psychological commitment to team and parasocial interaction (parasocial interaction with favorite football player, attributes to favorite football player, reactions to parasocial break-up and cognitive and behavioral involvement) were examined. The sample of the study consisted of 294 participants (77 women and 114 men). The instruments used in the study were Football Fanaticism Scale, Team Spectator Identification Scale, Psychological Commitment to Team Scale and Parasocial Interaction Scales. At the end of the study, education, identification with team and parasocial interaction predicted football fanaticism together with admiration subscale of parasocial interaction with favorite football player and behavioral involvement subscale of cognitive and behavioral involvement.Another purpose of this study is to examine whether mortality salience bring about a significant difference on the level of football fanaticism, team identification, and psychological commitment to team based on Terror Management Theory (TMT). The sample of this study consisted of 60 participants (60 men). The instruments used in the study are Rosenberg Self-Esteem Scale, The Mortality Saliance Questions, The Television Salience Questions, Positive Negative Affect Scale, Word Search Puzzle, Football Fanaticism Scale, Team Spectator Identification Scale and Psychological Commitment to Team Scale. The results pointed out that there was no significant difference in the level of football fanaticism, identificaion with team and psychological commitment to team between the experimental group after mortality salience as compared to the control group without mortality salience.