Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HASAN GÖKHAN GÖKAY
Danışman: BİROL GÜROL
Özet:Bu çalışmada, seçilen 16 adet açık yıldız kümesi içerisindeki moröte (UV) bölgede en parlak ilk 20 cisim GALEX veritabanı kullanılarak belirlenmiş ve ilgili kümeler incelenmiştir. Küme üyesi yıldızların GAIA, Kepler Uydusu ve 2MASS gözlemleri kullanılarak fotometrik incelemeleri yapılmıştır. Her bir yıldız kümesi için öncelikli olarak küme üyesi olan yıldızlar belirlenmiş ve küme üyesi olmayan yıldızlar ayıklanmıştır. Belirlenen kaynakların büyük çoğunluğu renk-parlaklık diyagramlarında üst anakol ve Mavi Aykırı yıldızların bulundukları bölgede yer almıştır. Toplamda 3 kaynak beyaz cüce, 11 kaynak ise kırmızı devler bölgesine henüz ulaşmamış veya ulaşmakta olan cisim olarak belirlenmiştir. Mavi Aykırı yıldızların olmadığı ve çok az sayıda evrimleşmiş yıldızın bulunduğu bazı yıldız kümelerinde (Blanco-1, NGC 2548 gibi), moröte bölgede en parlak cisimlerin çoğunlukla anakolda, daha soğuk olan yıldızların bulunduğu alanlarda toplandığı görülmektedir. Seçilen kümeler arasında yıldız sayısının fazla olduğu ve literatürde de üzerinde çok sayıda araştırmanın bulunduğu M67 kümesi bu çalışmada, TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi'nde (TUG) gerçekleştirilen fotometrik ve tayfsal gözlemlere de dayalı olarak, ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Küme alanında bulunan ancak küme üyesi olmayan 4 kaynağın ilk tayf türü belirlemesi yapılmıştır. Ayrıca biri küme üyesi toplam 3 kaynağın parlaklığında dönemli değişim olduğu ilk defa belirlenmiş, küme alanında bulunan 2 kaynağın da literatürde verilen parlaklık değişim dönemleri güncellenmiştir. M67, diğer yıldız kümelerine göre yaşlı olmasına rağmen üyeliği kesinleşmiş herhangi bir beyaz cüce adayı bulunamamıştır. UV bölgede parlak bazı kaynakların optik karşılığının bulunmadığı görülmüştür. Bu tür kaynaklar toplam 11 açık yıldız kümesinde araştırılmıştır. Bu kaynakların küme üyelikleri ve galaksimizdeki dağılımları araştırılmıştır. In this study, 20 UV brightest objects in the selected 16 open stellar clusters have been identified with using GALEX database and have been investigated. Photometric investigations of cluster member stars were made using GAIA, Kepler Satellite and 2MASS observations. For each star cluster, the stars that are cluster members are identified and non-cluster stars are extracted. The vast majority of the identified sources are located in the region where the upper main sequence and Blue Straggler stars are located in the color-brightness diagrams. In total, only 3 sources have been identified as White Dwarf, and 11 sources as the source that has not yet reached the Red Giants region or Red Giant star. In some star clusters (such as Blanco-1, NGC 2548), it is seen that in environments where there are no Blue Stragglers and very few evolved stars, the brightest objects in the ultraviolet region mostly gather in the main sequence, where there are cooler stars exists. The M67 cluster, where the number of stars is high and there are many studies in the literature, has been examined in detail, based on photometric and spectroscopic observations made at the TUBITAK National Observatory (TUG), in this study. First spectral type determination of 4 non-member objects in this cluster field have been made. In addition, it has been determined for the first time that there was a periodic change in the brightness of a total of 3 sources, one of which is a cluster member, and the brightness change periods given in the literature of the 2 sources in the cluster area have been updated. Although M67 is older than other star clusters, a candidate for a white dwarf approved for membership has not been found. It has been found that some bright sources in the UV region have no optical counterpart. Such sources were researched in a total of 11 open star clusters. Cluster membership and distribution of these resources in our galaxy were investigated.