Travmatik bir yaşantı olarak boşanma: Aile içi şiddet, travmatik stres ve sosyal desteğin travma sonrası büyüme ile ilişkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GURBET SILA KESKİN

Danışman: Şennur Kışlak

Özet:

Bu çalışmada boşanmış kadınların, eski evliliklerinde şiddet mağduru olup olmadıkları, travmaya bağlı stres belirtileri gösterip göstermedikleri ve sosyal destek algılarının travma sonrası büyümeyle ilişkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda 138 boşanmış kadın araştırmanın katılımcılarını oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Şiddete Maruz Kalma Bilgi Formu (ŞBMF), Olay Etkisi Ölçeği (OEÖ-R), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) ve Travma Sonrası Büyüme Ölçeği (TSBÖ) kullanılmıştır. Yapılan regresyon analizi sonucunda travma sonrası büyüme alt ölçeklerinden Kişilerarası ilişkilerde olumlu değişimi yordayan değişkenlerin kadının kendini özgür hissetmesi ve arkadaş desteğine sahip olması olduğu belirlenmiştir. Yeni Seçenekleri Değerlendirme alt ölçeğini yordayan değişkenler ise kendini özgür hissetmesi, boşanma kararını kadının vermiş olması, çalışma deneyimine sahip olması, boşanma durumunu çevreyle paylaşması, romantik ilişki yaşaması, özel insan desteğine sahip olması ve kaçınma etkisidir. Kendiliğin Algılanmasında Olumlu Değişim alt ölçeğini yordayan değişkenler kadının boşanma durumunu çevreyle paylaşması, boşanma kararını vermiş olması, kendisini özgür hissetmesi, çalışma deneyimine sahip olması ve kaçınma etkisidir. İnanç Sisteminde Gelişim alt ölçeğini yordayan değişkenler eski eşin eğitim düzeyi ve kadının fiziksel şiddet yaşantısıdır. Yaşamın Değerini Anlama alt ölçeğini yordayan değişkenler ise kadının kendisini özgür hissetmesi, boşanma kararını vermiş olması, çalışma deneyimine ve aile sosyal desteğine sahip olmasıdır. T testi analizlerine göre aile içi şiddete maruz kalmış grubun, kalmayan gruba göre OEÖ/ yeniden yaşantılama ve aşırı uyarılmışlık ile TSBÖ/ inanç sisteminde gelişim alt ölçeklerinden anlamlı olarak daha yüksek puan aldıkları saptanmıştır. Abstract The purpose of this study is to investigate the association between perceived social support (PSS), posttraumatic stress disorder (PTSD), domestic violence and posttraumatic growth (PTG) in divorced women. 138 divorced women were involved in the study. The data in the study was collected using a Posttraumatic Growth Inventory (PTGI), Impact of Event Scale- R (IES-R), Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS). The predictor variable of Relating to Others was found to be breaking free and friend support. The predictor variable of New Possibilities was found to be breaking free, the divorce decision, work experience, having the divorce talk, romantic relation, significant other support and avoidance. The predictor variable of Personal Strength was found to be having the divorce talk, the divorce decision, breaking free, work experience and avoidance. The predictor variable of Spiritual Change was found to be the education of the former spouse and physical violence. The predictor variable of Appreciation of Life was found to be breaking free, the divorce decision, work experience and family support. The results of the t-test analysis demonstrate that the women exposed to domestic violence scored significantly high on such subscales as IES-R /intrusion and hyperarosual, PTG / spiritual change.