İletişim, deneyim, sınıf kültürü: Zincir mağazalarda toplumsal ilişkiler


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÖKHAN BULUT

Danışman: GAMZE ÖZDEMİR

Özet:

Bu tezin sorunsalı, iletişim pratiklerinin çalışma ilişkileri içindeki gerçekleşme biçimlerinin işçi sınıfı kültürünün oluşumuna etkisidir. Araştırma, iletişim deneyiminin sınıf kültürünün oluşumundaki etkisine odaklanarak iletişim pratiklerini toplumsal sınıf tartışmaları bağlamında ele almakta ve deneyim, kültür, iletişim ilişkisini tartışmaktadır. Çalışmada, sosyal bilimlerin çeşitli alanlarındaki birikim, sorunsal doğrultusundaki belirli bir olgusal gerçekliğin anlaşılabilmesi ve kavramsal düzeyde yeni ilişkiler kurulabilmesi için birlikte kullanılmıştır. Bunun bir boyutu olarak, sınıf çalışmalarının temel kavramlarından biri olan "deneyim"in iletişim araştırmaları içinde nasıl ele alınabileceği ve bu iki alanın ilişkisinde yeni bir kavramsallaştırmanın mümkün olup olmadığı tartışılmaktadır. Bu kapsamda "deneyim olarak iletişim" önerisi tartışmaya açılmaktadır. "Deneyim" olarak yaşanan iletişim pratiklerinin, işçilerin kendi aralarındaki ilişkilerde (yatay düzlem) dayanışma; işveren/yönetici-işçi ilişkilerinde (dikey düzlem) ise çatışma şeklinde ortaya çıkan sınıf kültürünün oluşumundaki etkisinin kurucu düzeyde olduğu belirtilmektedir. Tezde, IKEA Ankara Mağazasında çalışan işçilerle yürütülmüş bir saha araştırmasının bulguları, Raymond Williams'ın iletişim ile sınıf kültürüne ilişkin yaklaşımlarından hareketle analiz edilmiştir. The problematic of this thesis is the effect of forms of realization of communication practices in working relations on the formation of working class culture. The research focuses on the impact of communication experience on the formation of class culture and discusses communication practices in the context of social class discussions and examines the relationship between experience, culture and communication. In this study, the accumulation in various fields of social sciences was used together in order to understand a certain factual reality in the problematic direction and to establish new relationships at conceptual level. As a dimension of this, it is discussed how "experience", which is one of the basic concepts of class studies, can be handled in communication researches and whether a new conceptualization is possible in the relationship between these two fields. In this context, "communication as experience" proposal is opened to discussion. Communication as "experience" means that the communication practices are solidarity in the relations between the workers (horizontal plane); in the employer / manager-worker relations (vertical plane), it is stated that the effect of the formation of class culture in the form of conflict is founding level. In the thesis, the findings of a field study conducted with workers working at IKEA Ankara Store were analyzed based on Raymond Williams' approaches to communication and class culture.