Finansal bilgi manipülasyonu: nedenleri, yöntemleri, amaçları, teknikleri, sonuçları ve İMKB şirketleri üzerine ampirik bir çalışma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2004

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CEMAL KÜÇÜKSÖZEN

Danışman: ERCAN BAYAZITLI

Özet:

Finansal piyasaların temel taşı olan finansal bilginin, ekonomik performası çeşitli yollarla artırabileceği kabul edilmektedir. Bununla birlikte kar yönetimi, karın istikrarlı hale getirilmesi, aldatıcı finansal raporlama, yaratıcı muhasebe uygulamaları, agresif muhasebe, muhasebe hata ve usulsüzlükleri ve muhasebe manipülasyonu olarak değişik ifadelerle adlandırılan finansal bilgi manipülasyonu, ekonomide kaynak tahsisinde etkinliği azaltmaktadır. Muhasebe literatüründe geçmişte yapılan çalışmalar finansal bilgi manipülasyonunu; bazı kişisel ya da kurumsal amaçlarla finansal raporlama sürecine müdahele edilerek, kamuya açıklanacak finansal bilgilerin değiştirilmesi olarak tanımlamaktadır. Bu tezin amacı; finansal bilgi manipülasyonunu nedenleri, yöntemleri, amaçları, teknikleri ve sonuçları kapsamında açıklamak, ayrıca Türkiye'deki şirketlerin finansal bilgi manipülasyonu uygulamalarını ortaya koyacak bir model geliştirmektir. Bu kapsamda, hisse senetleri İMKB'de işlem gören şirketlerin finansal bilgi manipülasyonu uygulamalarını tahmin etmek amacıyla Beneish (1999) modeli revize edilerek kullanılmıştır. Bu çerçevede oluşturulan Modeldeki 9 açıklayıcı değişkenden 6 tanesinin, İMKB şirketlerince yapılabilecek finansal bilgi manipülasyonu uygulamalarının ortaya çıkarılması veya tahmin edilmesi açısından anlamlı ve yararlı olduğu görülmüştür. Ayrıca, Türkiye'de ortaya çıkarılan örnek olaylardan hareketle, finansal bilgi manipülasyonunun önlenmesine yönelik öneriler geliştirilmiştir.