Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYŞEGÜL KIZILIRMAK
Danışman: ZEYNEP ÖKTE
Özet:Çalışmamızda bir ilköğretim okulunda bir eğitim-öğretim yılı boyunca uygulanan haftalık %0,2'lik sodyum florid (NaF) gargara programının çürük önleyici etkisinin ve bunun yanı sıra, çocuklara verilen oral hijyen eğitiminin çocukların davranışlarına ve ağız sağlıklarına etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında yaşları 7-12 arasında değişen toplam 420 çocuk rastgele, haftalık florid gargara (Grup 1, n=136), plasebo gargara (Grup 2, n=138) ve kontrol grubu (Grup 3, n= 146) olmak üzere 3 gruba ayrılmıştır. Çocukların çürük deneyimleri Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) kriterlerine göre df-s ve DMFS indeksi ile; oral hijyen düzeyleri ise, OHİ-B (Basitleştirilmiş oral hijyen indeksi) ile değerlendirilmiştir. Ayrıca tüm gruplardaki çocuklara oral hijyen eğitimi verilmiştir. Çocukların ağız sağlığı davranışları ile ilgili bir anket, çalışma başında ve 12. ayda ebeveynlere verilmiştir. Çürük deneyimi ve OHİ-B, 6 ayda bir değerlendirilmiştir. Çalışma sonunda, gruplardan elde edilen df-s değerleri sırasıyla 5,21; 5,61 ve 4,98 olarak saptanmıştır. Gruplar arasında d-s, f-s ve df-s değerleri açısından, istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır (p>0,05). Grup 1'in ortalama D-S değeri (1,44), Grup 2 (2,29) ve Grup 3'e (2,70) göre istatistiksel olarak anlamlı derecede daha düşüktür(p<0,05). M-S değeri açısından gruplar arasında anlamlı farklılık tespit edilmemiştir (p>0,05). F-S değeri tüm gruplarda artış göstermiş ve Grup 1'in F-S değerinin, Grup 2'ye göre anlamlı derecede daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Florid gargara grubunun DMFS değerinin, kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Tüm ölçüm zamanlarında elde edilen OHİ-B sonuçlarına göre, çocukların çoğunda oral hijyenin `çok iyi' ve `iyi' olduğu gözlenmiştir. Çalışma sonunda anket sonuçları karşılaştırıldığında, çocukların ağız-diş sağlığı konusunda farkındalıklarının arttığı belirlenmiştir. Grup 1 ve 2'de oral hijyen eğitiminin olumlu etkilerine bağlı olarak çocukların beslenme alışkanlıklarında değişiklikler gözlenmiş, Grup 3'te ise gözlenmemiştir. Sonuç olarak, bir ilköğretim okulunda haftalık %0,2'lik sodyum florid gargara uygulamasının süt dişlerinde çürük önleyici etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Ancak, daimi dişlerde çürük artışını önemli ölçüde azalttığı saptanmıştır. Çalışmamızda elde ettiğimiz bulgulara göre, çocuklarda diş çürüğünün önlenmesi amacıyla haftalık florid gargara programının kullanılabileceği düşüncesindeyiz. Ayrıca, çürükten en fazla korunmak ve doğru oral hijyen alışkanlıkları kazanılmasını sağlamak için oral hijyen eğitiminin düzenli aralıklarla tekrar edilmesi gerektiği düşüncesindeyiz.AbstractThe aim of this study was to evaluate the caries preventive effect of 0.2% sodium fluoride (NaF) mouthrinse program which was applied during an academic year in a primary school as well as the evaluation of effectiveness of oral hygiene education on children?s behaviour and oral health. A total of 420 children, aged 7-12 years were assigned randomly to three groups; weekly F rinse (Group 1), placebo rinse (Group 2) or control group (Group 3). Children?s caries experience was measured using df-s (decayed and filled primary tooth surfaces) and DMFS (decayed, missed and filled permanent tooth surfaces) according to World Health Organization (WHO) criteria. OHI-S (Simplified Oral Hygiene Index) was also determined. Oral hygiene education was also given to all groups in this period. Questionnaires about oral health attitudes were given to parents at the beginning and at the end of the study. Caries experiences and OHI-S were measured in 6 month intervals. The df-s values of groups were 5.21; 5.61; 4.98 respectively. There were no statistically significant differences between d-s, f-s and df-s values between the groups (p>0.05). The mean value of D-S of Group 1 (1.44) was significantly lower than Group 2 (2.29) and Group 3 (2.70) (p<0.05). The missing (M-S) index did not show any significant difference between the groups (p>0.05). The value of F-S was increased in all groups and the value of F-S of Group 1 was significantly higher than Group 2 (p<0.05). DMFS value of fluoride rinse group was significantly lower than control group (p<0.05). The results of OHI-S showed that oral hygiene was 'very good' and 'good' in most of the children during the study period. At the end of the study according to the results of the questionnaires, an increase in children's awareness about oral and dental health was determined. The positive effect of oral hygiene education for changing the eating habits was observed in Group 1 and 2 but not in Group 3. As a result, it was found that, the weekly use of 0.2% sodium fluoride rinse in an elementary school did not have any effect on dental caries preventation for primary teeth. However, there was a significant reduction in the level of caries in permanent teeth. Based on the findings of this study, we recommend the use of weekly fluoride mouthrinse programmes to prevent dental caries in children. In addition, oral hygiene education should be repeated regularly to get the maximum impact of caries prevention and provide acquirement of the right oral hygiene habits.