Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SİNEM ARTIK KİL
Danışman: MUHARREM ÖZEN
Özet:Toplumun kamusal faaliyetlerin usulüne uygun şekilde yürütüldüğüne olan inancının korunabilmesi için modern ceza kanunlarında, bu faaliyetlerin yürütümünde Devleti temsil eden kamu görevlisinin, görevinden kaynaklanan yetkilerini kötüye kullanmak suretiyle gerçekleştirdiği ve söz konusu inancı sarsacak nitelikteki fiilleri yaptırım altına alınmıştır. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun ?Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar? başlıklı bölümünde ve Kanun'un 257. maddesinde düzenlenen ?Görevi Kötüye Kullanma? suçu, kamu görevinin kötüye kullanılmasını cezalandırmak üzere konulan özel nitelikteki suçlardan farklı olarak genel ve tamamlayıcı niteliktedir. Söz konusu 257. madde ile 765 sayılı mülga Türk Ceza Kanunu'nun farklı maddelerinde düzenlenen, basit rüşvet alma; kişilere karşı keyfi ve sert muamele; görevi savsama ve görevi kötüye kullanma suçları aynı başlık altında birleştirilmiştir. Durum böyle ise de, esasen maddede, görevin gereklerine aykırı hareketle görevi kötüye kullanma; görevin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme gösterme; görevin gereklerine uygun davranmak için çıkar sağlama şeklinde üç farklı suç tipinin bulunduğunu söylemek yanlış olmaz. Görevi kötüye kullanma suçunun bu şekilde yeniden yapılandırılması karşısında çalışmamızda, 765 sayılı TCK ile 5237 sayılı TCK'da suça ilişkin olarak yer alan düzenlemeler arasındaki farklılıklar, önceki düzenlemeye ilişkin tartışmalar ve bunlara getirilen çözümler ile yürürlükteki düzenlemenin eleştiri toplayan yönleri tespit edilmeye ve bunlar hakkıda değerlendirmelerde bulunulmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda birinci bölümde, diğer bölümlerde değinilecek hususları temellendirebilmek amacıyla görevi kötüye kullanma suçunun özel hukuk yönünden yapısı ele alınmış, ardından bugüne ışık tuttuğu için suçun tarihçesine yer verilmiştir. Bu bölümde görevi kötüye kullanma suçunun karşılaştırmalı hukuk bilgisinden de söz edilmiştir. Birinci bölümde son olarak, görevi kötüye kullanma suçunun incelenmesinde temel hususlardan olan suçun faili, mağduru, hukuki ve maddi konusu da ele alınmıştır. Sözü edilen hususlardan fail hakkındaki düzenleme birinci bölümün en uzun konusunu oluşturmuştur. 5237 sayılı TCK'da suçun faili kamu görevlisi olarak belirlenmiştir. Kamu görevlisi, suçun 765 sayılı mülga TCK'da faili olan memura nazaran daha geniş kapsamlı bir kavramdır. Dolayısıyla, daha önce kötüye kullanma suçunun faili sayılmayan kamu hizmeti gören kişiler de bugün için görevi kötüye kullanma suçunun faili olabilmektedirler. İkinci bölüm, görevi kötüye kullanma suçunun unsurlarının çalışılmasına ayırılmış ve öncelikle suçun maddi unsuru, daha sonra hukuka aykırılık unsuru ve son olarak da manevi unsuru incelenmiştir. Bu bölümde görevi kötüye kullanma suçuna ilişkin düzenlemenin en dikkat çeken yönünün, ?kisilerin mağduriyeti?ne veya ?kamunun zararı?na neden olma; ?kisilere haksız kazanç sağlama? ve ?kendisine veya bir başkasına çıkar sağlama? neticeleri eklenerek suçun zarar suçu haline getirilmesi olduğu ortaya çıkmaktadır. İkinci bölümde suça ilişkin dikkat çeken bir diğer nokta da, suçun oluşumunda genel kast yeterli görülerek, bu konuda önceden var olan çeşitli tartışmaların sona erdirildiğidir. Çalışmanın son bölümünü oluşturan üçüncü bölümünde, öncelikle görevi kötüye kullanma suçunun özel görünüş şekillerinin, 5237 sayılı Kanun'un iştirak, içtima ve teşebbüs kurumlarında yaptığı değişiklikler çerçevesinde tartışılması amaçlanmıştır. Üçüncü bölümde ayrıca, son olarak suçun kovuşturulması usulü ve görevinden kaynaklanan yetkisini kötüye kullandığı tespit edilen failin ne şekilde cezalandırılacağı da incelenmiştir.Abstract In contemporary penal codes, in order to keep the faith of public that public works are carried out in accordance with procedure, when carrying out those public works, actions considered as public officials representing state abusing their authority and betraying the thrust are penalized. ?Misconduct? crime set forth in ?Crimes against Public Institution?s reliability and functionality? titled chapter of 5237 numbered Turkish Penal Code and in 257 numbered article of this code is general and complementary as varying from special crimes which is put as to penalize such misconduct of public authority. Crimes such as simple bribery, arbitrary and ill treatment to people, negligence and misconduct of duty which are set forth in said 257th article and various articles of 765 numbered cancelled Turkish Penal Code are combined under same title. Even though this is the fact, essentially it would not be a fault to say that there are three different crime types as to act contrary to the requirements of duty through misconduct; neglect or delay in achieving the requirements of duty; gain advantage for acting properly to requirements of duty. In our study against re-configuring misconduct crime towards this way, it is sought to determine the criticised parts of applicable regulation with differences between regulations taken place in 765 numbered TCK and 5237 numbered TCK as related with such crime, discussions regarding previous regulation and resolutions brought to them and to make assessments about these cases. Within this scope, for the purpose of grounding the further issues to be discussed in other chapters, issue on misconduct crime?s structure in terms of crime law is addressed in the first chapter and then history of that crime is taken place in order to give its light to now. Comparative law knowledge of misconduct crime is also mentioned in this chapter. Finally, in first chaper, offender and victim of the crime, legal and solid matter of the crime are also mentioned, which are one of the main issues in examining misconduct crime. From aforementioned the issues, regulation concerning offender constituted the longest topic of the first chapter. Offender is set forth as public official in 5237 numbered TCK. Public official is a more comprehensive consept than civil servant who was the offender according to 765 numbered cancelled TCK. Thus, the persons who were not considered as offender in the past although they were serving to public can now be the offender of misconduct crime. Second chapter is reserved for studies on misconduct crime?s components and first of all the solid component of the crime then contradiction to legislation component and finally moral component have been examined. In this chapter, the highest point of the regulation concerning misconduct crime reveals that by causing ?people?s damnification? or ?public damage?; adding ?making improper benefit to people? and ?gaining advantage for him/herself or a third party?, then the crime is become a damaging crime. In second chapter, another highest point concerning crime is also ordinary intent is seemed sufficient in formation of crime thus several discussions existing on this issue before are ended. In third chapter constituting the last part of the study, first of all discussing the special appearance forms of misconduct crime within the frame of changes it did on association, session and enterprise bodies is aimed. In third chapter, ultimately the procedure of prosecuting the crime and how to penalize the offender detected that he/she abused his/her authority from his/her duty are also examined.